Barroko neurrigabea. Cattelan-etik Zurbarán-era

Atalak

Vanitas

Antzinarotik ezaguna den gai batek du loraldia Barrokoan: vanitas delakoak. Gerren eta hondamendien eraginez, heriotza nonahi zen, eta, artelanetan, haren isla dira askotariko sinboloak, hala nola, burezurrak eta itzalitako kandelak, bai eta bestelako pintura-motibo batzuk ere, esaterako, ur asaldatuek bultzatutako itsasontziak. Testuinguru horretan natura hilak leku berezia zuen; izan ere, estetikoki anbibalentea da pintura mota hori, irudi errealistaren eta ikur ilunaren artean dago. Erdibitutako fruituak eta ehizatutako animaliak anbiguotasun erotikoa dute, eta mahai joriek, lore lerdenez eta objektu baliotsu ederrez beteak, gure patua gogorarazten digute: bizitza ezegonkorra eta iragankorra dela. Merkatuko postuen oparotasunak eta bizitza lurtarrerako berariaz egindako objektuek luxua eta aberastasuna goraipatzen dute, baina, halaber, ohar bat dira: gogorarazi egiten dute kristau baloreetara itzultzeko beharra.

Neurrigabetasuna nonahi dago: batez ere, agintarien erretratuetan, non dotoretasuna eta naturaltasunik eza ospatzen diren, baina baita metaforetan ere; azken horiek enigma edo igarkizun moralizatzaile gisa taxutzen zituzten.