Frank Lloyd Wright

Atalak

Etxeko guneak

Wright 1893an bere kabuz lanean hasi zenetik, etxeko antolaera aldatu nahi izan zuen, AEBko bizimodu aldakorra ondo isla zezan. Askatasuna handitzeak emakumeek etxetik kanpo jarduera gehiago egitea ekarri zuen eta etxetresna elektriko berrien agerpenak zerbitzari gutxiago izatea; hala, bizimodua informalagoa bilakatu zen. Aldaketa horien ondorioz, banatutako eta zeregin zehatza zuten gelak —atondoa, egongela, jantokia eta liburutegia—, victoriar etxeetan ohikoak, desagertu ziren. Wrighten ustez, etxe batean bertakoen beharrak betetzeko nahitaezkoak ziren gelak baino ez lirateke egon behar eta hala adierazi zuen behin: “Zein eta nolako gelak egon behar diren ondo pentsatu behar da, erosotasuna eta erabilgarritasuna edertasunarekin bat etor daitezen”. Berak diseinatu zituen etxeetan barruko banaketak kendu zituen eta hala, senideak eta lagunak biltzeko guneak elkarlotuak zeuden. Eraikina eta lursailaren arteko harremana aditzera emateko, Wrightek sabaiak behera eraman zituen, atikoak eta sotoak kendu zituen ahal zen guztietan eta larrearen horizontaltasunari jarraiki antolatu zituen etxeak. Wrightek gizakiaren eskala umil horretan diseinatu zituen dozenaka etxe, bertakoek garai berrien arabera bizitzeko aukera izan zezaten.

Helen Donahoe etxea - Paradise Valley, Arizona, 1959 (eraiki gabe)

Wrighti Helen Donahoe eta haren bi semeentzat neguko etxe bat egitea eskatu ziotenean, aurreko jabeek laututako muino baten tontorrean zegoen lursailari aurre egin behar izan zion. Wrightek eraikina erabili zuen mendiari tontorra berriro jartzeko eta, hala, paisaiarekin guztiz batzen zen arkitektura egin zuen. Ez zituen amaren eta semeen gelak egitura bakarrean jaso; aitzitik, aparteko hiru eraikin egin zituen eta elkarren artean zubien bidez lotu. Horri “Donahoe triptikoa” deitu zion arkitektoak. Eraikin nagusiak, Donahoe anderearentzat gorde zenak, hiru solairu ditu eta kanpoko aldapa batetik edo barruko eskaileretatik igo daiteke bakoitzera. Goiko solairuak, Zeruko Egongelak, kupula itxurako estalki zehargarria du eta basamortura eta mendietara begiratzen duen balkoia. Helen Donahoe etxea Wrightek egin zuen azken diseinua izan zen, hiru aste geroago, 1959ko apirilean, zendu baitzen Phoenixen.