Frank Lloyd Wright

Atalak

[Proiektuak] Gordon Strong begiratokia eta planetarioa
Sugarloaf Mountain, Maryland, 1924–25 (eraiki gabe)

Gordon Strong-ek, Chicagoko enpresari batek, Baltimoretik eta Washingtonetik gertu zegoen eta zuela gutxi erosi zuen sail batean, turismo-gune bat muino baten tontorrean egiteko eskatu zion Wright-i. Wrightek turismoa erakartzeko zera eraiki zuen: mugimendu panoramikoari omen egiten zion egitura, barnealde zoragarria zuena. Konplexua berariaz taxutu zuen autoz joateko, garai hartan berri samarra zen asmakizuna eta Wright hasieratik erakarri zuena. Autoek, ondoko baso bat gurutzatu ondoren, kiribil itxurako aldapa bat igo behar dute, eraikinaren goialderaino. Kiribilak gainera, oinezkoentzako bide bat du; hala, behera doazen bitartean, turistek leku guztietara begira dezakete eta ikuspegiez gozatu. Horrez gain, autoek errepide bat dute behera egiteko eraikinetik at dagoen beste aparkaleku batera joateko. Ondoan, eraikinaren erpinean, dorre bat dago, eskailerak eta igogailuak dituena, eta horren goialdean terraza bat, ikuspegi panoramikoak eskaintzen dituena. Wrightek hasierako kontzeptua landu zuen kiribilaren barruan kupula bat, planetario baten proiekzio-pantaila, gehitzeko. Bisitariak planetariora sar daitezke etxabetik eta euren buruen gainean pasaia berri bat irekitzen da: galaxiak, izarrak, eguzkiak eta planetak. Strongek diseinuari ezetz esan zion arren, kiribila Wrighten irudi-hiztegira igaro zen eta hurrengo urteetan antzeko irudiekin hainbat proiektu garatu zituen; horietatik ezagunena Solomon R. Guggenheim Museum-a (1943–59) izan zen.