Manolo Valdés. Pintura eta eskultura

Iruzkinak

Matisse aitzakiatzat, 1987

Artelan hau Manolo Valdés-ek 1987an Matisse aitzakiatzat izenburuaren pean egindako serieko lan bat da. Lan guztiek biluzik eta etzanda dauden emakumezkoen formak irudikatzen dituzte. Aretoan dauden artelanei erreparatzen badiezu, ikusiko duzu erlazionatutako beste hainbat artelan dagoela, horien artean egurrezko eskultura bat. Hala ere, tituluak garbi adierazten duen legez, hemen, Valdések, etzanda egoteko ohiko forma baino gehiago esploratzen du. Artelan hauek beste artista baten lanarekin, Henri Matisse-renarekin, zeukan harreman estuaren emaitza dira eta, bereziki, 1935eko margolan handi batekin, Biluzi handi etzana izenburukoarekin. Margolan horri, zenbaitetan, Biluzi arrosa ere esaten zaio, eta gaur egun Baltimore hiriko arte-museoan dago.

Era askotako materialak erabiltzen ditu Valdések; oihalak, paperak eta metalak batera baliatzen ditu, ebakitzeko, josteko, collageak egiteko, eransteko eta gaineransteko hainbat teknika erabiliz. Lan hauetako batzuek izaera zakarra eta are oso bortitza ere dute: junturak, tarteak, urradurak, tantak eta josturak nabarmen ageri dira. Hurbiletik begiratzen badiozu, ehunaren eta paperaren tentsioa, tenkatasuna eta tolestatzea ikus ditzakezu.

Lehenengo begiratuan, badirudi zakartasun hori ez datorrela bat Valdési aitzakia ematen dion Matisseren biluziaren ausardiarekin eta kolore garbi distiratsu ziurtatuekin. Izan ere, Matissek bere lana aurrera ateratzeko egin behar izan zuen sortze-prozesu luzeaz jakitun zela lan egiten ari zen Valdés. Matissek ia zazpi hilabete eman zituen bere maisulanean lan egiten, behin eta berriz aldatzen, ezabatzen, zatiren baten gainean papera eransten, eta berriz margotzen. Lanaren egoera aldakorren berri eman zuen, hogei argazki baino gehiago eginda. Valdésen lanak egoera bukatugabe, inperfektu eta galduen argazki horietaz ari da hemen. Hemen dakuskizun margolanek, egiaz, Matisseren lan egiteko prozesuaren erdialdeko argazkiak dirudite gehienbat, askoz aldaketa gehiago egin aurretik ateratako argazkiak. Hartara, Valdések iheskorra den zerbait harrapatu eta berpizten du hemen; prozesuko lanaren egoera galdu batzuk, eta Matisseren maisulanaren dotoretasun lasaiak ezkutatzen duen birlantze-prozesu fisiko jarraitua.