Edukira zuzenean joan

Tximistaz Zauritutako Dorrea: Ezinezkoa Helburutzat

katalogoa

Bi lorazain herri batean

Leopoldo Ferrán eta Agustina Otero

Izenburua:
Bi lorazain herri batean
Egilea:
Leopoldo Ferrán eta Agustina Otero
Argitalpena:
Nafarroa: Industrias Gráficas Castuera, 2000
Neurriak:
34 x 23,5 cm
Orrialdeak:
368
ISBN:
84-95216-08-6
Lege gordailua:
NA 905-2000
Erakusketa:
Tximistaz Zauritutako Dorrea: Ezinezkoa Helburutzat
Gaiak:
Gizakia | Heriotza | Artea. Teoria | Emozioa | Sentimenduak | Gogoeta

Oso urruti al zoaz? (¿Vas muy lejos?), 1999

JO TA KE, 1999–2000
Dale que te pego (JO TA KE), 1999–2000

Titulurik gabea, 1999
Sin título, 1999

Egizue hegan madarikatuak, neuk harrapatuko ez bazintuztet, deabruak harrapatuko zintuzkete eta
(Volad, volad malditos que si no os cogiere yo, os cogiera el diablo), 1999–2000

 

Iluntasunera, iluntasun goibelenetik.
Ezezagunera, ezezagun arrotzenetik.

…utzi negar egiteari, azkenerako atxaparra gure malkoekin ureztatuko dugu-eta

- ez dakit, baina azkenaldi honetan, gertutik ikusten dudanean, nahigabea eragiten dit, eta ezin negarrari eutsi.

- hara zer lanleku!

– bizitzagatik nago hemen, ez, ordea, heriotzagatik.

– gizakia azkarregi doa, pauso luzeak emanez, bizitza zeharkatzeko.

– honera iristeko, zizareak dauden lekuraino?

– hala uste dut. Lagun on batek dio artista bikainak zizareak bezalakoak direla.

– eta bera, artista al da?

– ez, entomologoa.

– Baina mota askotako zizareak daude.

– eta?

– ba, horrelakoak, gu irensten aritzen direnak, baina bestelakoak era badaude, esaterako koloreak eta formak erabiltzen dituztenak beste itxura bat hartzeko edo metaketa erabiltzen dutenak babesteko, edota parasitoek eta usteltzearen espezialistek haratustel sarratsean irentsi edo erabiltzen dituztenak, edo azkenean transmutazioa aurkitu nahian ari diren langile nekaezinen antzera besterik agertzen ez diren zizareak eta gainera, zertan izango ote dute elkarren antza artistek eta zizareek!

– ¡Aa!, berak dio artistek, zizareek bezala, gauzen barrualdean sartu behar izaten dutela eta barrutik kanpora lan egin, edota zaurietan, zizareen beste habitatean hain zuzen.

– zer zauri? Zizareek irentsiko dutena, aprobetxatu dezatela kristauek!

– zauri irekiak, inoiz orbaintzen ez direnak eta arteak kontsolamendua eta zentzua ematen dienak. Zeren eta artistek eta arteak arazo berari aurre egiten jarraitu besterik ez baitute egiten, irudikapenaren arazoari alegia, arteak misterioa azaltzen saiatu behar baitu, jakin arren, ezinezko helburua dela. Edo, baliteke, azal daitekeen gauza bakarra edo irudikatu ahal izango dena, sistema honen alferrikako perfekzioa izatea, eta zizareetara itzuliz, kasu honetan, haiek izango lirateke egia handiaren azkeneko amaieraren jabe bakarrak.

– eta zer irudikatu nahi ote dute?

– esentzia edo.

– artearentzako esentzia?

– ez!, ez!, ez!, artea bere esentziaren bila ari denean edo adierazteko moduren baten bila ari dela adierazten denean, hutsal eta errepikakor agertzen da, bai eta handinahi eta monotono ere, xake-taula baten antzera, edota okerragoa dena, milaka xake-taulen antzera. Ez, esentzia. Esentzia hauxe izango litzateke, matrize beretik datozen giza izaeraren hainbat galdera eta matrize horretan datza, hain zuzen, esentzia, esanahiez betea dagoena. Gainerakoa dekorazioa besterik ez da.

– dekorazioaz ari garenez gero, huntza landatu beharko genuke nitxo berri haien atzean, badakizu, huntza eta aire egokitua arkitektura eskasa ondoen zuzentzen dutenak omen dira.

– beno!, huntzak, aire egokituak eta errepikapenak.

– hemen errepikatzen den bakarra, bukaera da, guztiok modu batera edo bestera leku berera iristen baikara.

– hori umore beltza da.

– ez da ez umorea ez beltza. Sententzia biologiko bat daramagu arrastaka, ezikusia egin nahi dioguna, nahiz eta oraindik ere ez dudan ulertzen, azkenaldi honetan negarrez hasten bainaiz adierazten ikusten dudan bakoitzean.

– jendea errealitatearen kalkomanietan bizi da eta beharbada heriotza da horrelako plagioak onartzen ez dituen bakarra, ulertzen ez dugulako egiten dugu negar.

– jainkoek horretan laguntzen dute…

– eta arteak jainkoei laguntzen die.

– orduan, arterik gabe, ez legoke jainkorik?

– ez, artea ez legoke misteriorik gabe.

– zerbait esan nahi dizut, jende honi, gehienari, ez zaio artea, artistak, zizareak edo jainkoa batere inporta, jendeak ahalik eta ondoen bizi nahi du eta oinazerik gabe hil.

– baina oinazerik gabe, edertasunik ere ez dago?

– baina baliteke edertasunak ere ez inporta izatea?

– txinatarrentzat, egiaren sinonimoa zen.

– ba orain, errezeloa eta beldurra eragiten du.

– ipini ditzagun krokosniak eta agapantuak altzifre horien atzean.

– ei! itxaron. Zerbait esan nahi dizut.

– zer?

– begira! begira hori, neuk ere lurra eta zizareak bezalakoa izan nahi nuke, nire burua jateko, nire gorputz sendo hori.

Ituren, 1999ko udazkena

[Itzultzailea: BITEZ, S. L.]