Bilbo eta pintura

Iruzkinak

Adolfo GUIARD, Itsasadarra Axpen (La ría en Axpe), 1886

XIX. mendearen azken herenean, industria-giroko iparraldeko Europatik heldu ziren euskal kulturaren lehenengo berrikuntzak; izan ere, Bilbok merkataritzaren eta ekonomiaren arloko harremanak hasi zituen lurralde haiekin. Garaiko kultura-gune nagusiak Paris eta Brusela ziren, baina baita Londres, Liverpool eta Hanburgo ere; hain zuzen ere, garai hartako zenbait bilbotar artistak hiri haietan ikasi zuten, esaterako, Adolfo Guiardek. 

Guiard Bilbon jaio zen 1860an, hiriburuan bizi zen frantziar optikari eta argazkilari baten familia ugariaren baitan. Hirian bertan hasi zuen ibilbide artistikoa, Antonio María Lecuona margolari kostunbristarekin. Geroago, Parisera joan zen, familiaren egoera ekonomiko onari esker. Guiardek laster sartu zituen bere pinturan inpresionismoaren zenbait alderdi tekniko eta formal, eta Bilboko giro artistikoan horiek txertatzen lagundu zuen, 1886an jaioterrira itzuli zenean.

Urte horretan, Guiardek Itsasadarra Axpen obra margotu zuen Sociedad Bilbaina elkartearentzat. Garai hartako euskal pinturan, itsasoaren baliabide ikonografikoa etengabe agertzen da. Itsasadarraren industrializazio masiboa Bilboko industriaren, itsasoaren eta hiriaren garapenaren eragile izan zen, eta ibaiko paisaia berri bat sortu zuen. Tokiko margolariek askotariko ikuspegietatik begiratuta irudikatu zuten paisaia hori. Serantes mendia atzealdean duela, Guiarden koadroan itsas agertoki bat ikus daiteke, inolako giza irudirik gabea. Oraingo honetan, margolariak itsasadarrean porturatutako bela-zamaontzietan jartzen du arreta, ura eta argiaren isla garai hartako eredu inpresionistak gogorarazten dituzten pintzelkadaz jaso nahian.