Edukira zuzenean joan

Bilbo eta pintura

Aurelio ARTETA, Gerraren triptikoa (Tríptico de la guerra), 1937–38

Info gehiago

Iruzkinak

José María UCELAY, Zuberoako dantzak (Danzas suletinas), 1956

Izenburua:
José María UCELAY, Zuberoako dantzak (Danzas suletinas), 1956
Erakusketa:
Bilbo eta pintura
Gaiak:
Folklorea | Kritika | Argia | Kolorea | Konposizioa | Sinbologia | Eszena-generoa | Erbestea | Gerra Zibila (Espainia) | Dantzariak | Bilbo | Bizkaia | Paris | Musika-tresnak | Pertzepzioa
Mugimendu artistikoak:
Arte Garaikidea
Teknikak:
Olio-pintura
Artelan motak:
Pintura
Aipatutako artistak:
Ucelay Uriarte, José María

José María Ucelay Parisera joan zen 1922an, eta han Paco Durrioren erreleboa hartu zuen, Frantziako hiriburuko euskal artisten komunitatea elkartzeko lanetan. Eusko Jaurlaritzaren Arte Ederretako zuzendari nagusia izan zen Espainiako Gerra Zibilean, eta Ingalaterran erbesteratuta egon zen 1950 arte. 1953an, Pío Barojak idatzitako Guía del País Vasco lana ilustratu zuen. Esan daiteke bi intelektualok izan zirela euskal probintziez hitz egiten lehenak Gerra Zibilaren ondoren eta frankismo bete-betean. 

Barojaren gidaren eraginpean, Ucelayk Zuberoako dantzak margotu zuen. Koadroan, Zuberoako inauterietako maskarada bat ikus daiteke. Bi talde antagonikok parte hartzen dute bertan, eta jantziek eta gorputzen mugimenduek bereizten dituzte: gorriak dotoreagoak dira, eta beltzak, basatiagoak. Pertsonaien artean, zamaltzaina nabarmentzen da, hots, gerrian zaldi itxurako armazoi bat daraman dantzaria. Zuberoako maskarada zaldiaren etxekotzearekin lotutako jaia da. Pío Barojaren gidaren arabera, animalia horrek alearen espiritua irudikatzen du Euskal Herrian. Ucelayk zenbait euskal instrumentu tradizional kokatu zituen lehen planoan, besteak beste, alboka, ttun-ttuna, akordeoia eta txirula, baita ospakizun horretan erabiltzen diren zenbait objektu ere, esaterako, zamaltzainak Godalet-dantza ospetsuan erabiltzen duen edalontzia, hots, haren inguruan dantzatu eta, bi oinak elkartuta jauzi eginez, une batez haren gainean jartzeko baliatzen duena. Alabaina, Ucelayren gizaki-irudiek ez dute “euskal pintura” izenez ezagutzen denaren folklorismorik; ondorioz, kide zituen artista batzuek kritikatu egin zuten, haren pertsonaiek “baserritarrez jantzitako aristokrata ingelesak” ziruditela esanez. Artistaren pintura, arreta handiz egina, eremu magiko eta misteriotsuetan barneratzen da errealismotik abiatuta.

Ucelayren obrak haren bizi-esperientzia islatzea eta bere familia-ingurunea irudikatzea du helburu. Eszenaren paisaia Zuberoan dago kokatuta, zubereraz mintzo diren lurretan, atzealdean Gotaineko eliza ikusten baita. Koadroko pertsonaiak, berriz, artistaren inguruko jendea dira, Busturiko aristokrazia, hau da, artistaren oinetxe inguruko baserrietako bizilagunak.

BESTE ATALAK

Sarrera

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

Zazpikaleen Bilbotik hiriburu modernora

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

Adolfo GUIARD, Itsasadarra Axpen (La ría en Axpe), 1886

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

Adolfo GUIARD, Terrazan (En la terraza), 1886

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

Manuel LOSADA, Walkiriak (Las Walkirias), ca. 1894

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

José ARRUE, Estropadak Abran. Alfontso XIII.a Algortako itsasargian (Regatas en el Abra. Alfonso XIII en el faro de Algorta), 1908 

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

José ARRUE, Athletic Club taldea (Equipo del Athletic Club), 1915

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

Adolfo GUIARD, Ehiztariak Iparraldeko geltokian (Cazadores en la Estación del Norte), 1887

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

Aurelio ARTETA, Arratiako Eva (Eva arratiana), 1913

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

Julián TELLAECHE, Itsasontziak portuan (Barcos en el puerto), ca. 1925

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

Aurelio ARTETA, Gerraren triptikoa (Tríptico de la guerra), 1937–38

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago

José María UCELAY, Zuberoako dantzak (Danzas suletinas), 1956

Bilbo eta pintura, Iruzkina, 2021

Info gehiago