Paul Pfeiffer: Askatasunaren sorrerari buruzko kondairaren hitzaurrea

Iruzkinak

Uholdearen ondorengo goiza (Morning after the Deluge), 2003

Uholdearen ondorengo goiza lanarekin, aro digitalak errealitateaz dugun pertzepzioan eta ikusmenaren izaeran duen eragina ikertzen jarraitzen du Paul Pfeifferrek.

Lanak Warholen Sunset film amaitu gabea ekartzen du gogora, eta Joseph William Turner margolariaren 1843ko itsas koadro baten izena baliatzen du, zeinak uholde bibliko handiaren hondakinetatik sortzen den egunsentia erakusten baitu.

Pieza honetan, Estatu Batuetako ipar-ekialdeko kostaldean dagoen Cape Cod penintsulan filmaturiko egunsentien eta ilunabarren grabazioetako irudiak erabiltzen ditu Pfeifferrek. Eguzkiaren bi erdi batzen ditu, bata sortzen ari denekoa eta bestea sartzen ari denekoa, eta, hala, esfera hori liluragarri baten irudi apartekoa sortzen du akuarelazko zeru gorriaren gainean.

Eguzkia geldirik dago pantailaren erdian, eta baikortasunez egiten du distira. Zerumuga, baina, beherantz mugitzen da pixkanaka, amaierarik gabeko begizta batean. Efektu hori lortzeko, mugimenduaren arrastoari jarraitzeko programa bat erabiltzen du, normalean zineman baliatzen dena.

Obrak zalantzan jartzen du errealitateaz dugun pertzepzioa. Arte tradizionalean, zerumuga da ihespuntuaren posizio finkoa: bertan elkartzen dira ikusmen-lerro guztiak. Baina, eguzkia puntu finko gisa utzi eta ortzi-muga poliki-poliki desagerraraztean, Pfeifferrek kendu egiten ditu erreferentzia-puntu guztiak. Hala, kokatzeko espazio optiko bat sortzen digu, eta iradokitzen du espazio hori mugitzen dela fisikoki.

Uholdearen ondorengo goiza piezak 20 minutu inguru irauten du —eguzkiak irteteko edo sartzeko behar duen denbora, gutxi gorabehera—, eta zalantzan jartzen du ikusle gisa dugun posizioa, bai literalki zein metaforikoki.

Lanak agerian uzten du bitarteko digitalen artifizialtasuna, eta desafio egiten dio denboraren eta espazioaren pertzepzioari. Mundu analogikotik digitalera igarotzeak dakarren aldaketa kezkagarriari buruzko metafora zorrotza ere bada.

“Zentzu batean, Uholdearen ondorengo goiza giza irudiaren azterketa bat da: mendebaldeko artearen historian duen lekua eta aro digitalaren hastapenetan duen desintegrazioa. Ihes-puntu bakarreko perspektiba klasikoan ikuspen-lerro desberdinek zerumugan egiten dute bat, puntu teorikoan, non denak egiten duen atzera infinituraino. Zerumuga da paisaia batean kokatzeko funtsezko erreferentzia bisuala”.

“Erlazio hori, ordea, aldarazita ageri da Uholdearen ondorengo goiza lanean: zerumuga goratuta dago, plano piktorikoan zehar balebil bezala; eguzkia, berriz, puntu finko bihurtzen da, aingura bisual modukoa alderantzizko munduan”.