Oteiza: Mitoa eta modernotasuna

Atalak

Esferaren desokupazioa. Hasierako ikerketak.

Esferaren desokupazioaren saila mugimenduari eskainitakoa da funtsean. Ezin zitekeen beste modu batera izan, gorputz horren izaera kontuan hartuta, “barrutik hain asea eta perfektua eta, aldiz, kanpotik hain ezegonkorra eta itsua”. Esfera irekitzea da sail horren helburua, hain aldenduak dauden bi errealitate horiek gainditzeko, alegia. Oteizak gai horretara egindako lehenengo hurbilketa 1956ko Grabitaterik gabeko espazioko parea edo Pare mugikorra eskulturan gauzatzen da. Altzairuzko edo aluminiozko bi zirkuluerdik osatzen dute, diametroaren puntu batek, erdikoa izan beharrean lekuz aldatuta dagoen puntuak elkartutakoek. Lekualdaketa horrek irekidura adierazten du esferaren zentraltasunarekiko eta mugikortasun aukera batzuei bidea ematen die, bariazioetan garatuko dituen horiei, adibidez ilargiari eskainitako Flotazioa (Ilargiko eskultura) edo Hillargia (Ilargia argi mugikor gisa) obran. Zenbait nozio, adibidez esekidura, aldiberekotasuna, errotazioa, bihurdura, uzkurdura, eta hedapena, maketa txikietan eta eskultura batzuetan garatu zituen, adibidez 1957ko Esekidura hutsa (Couzinet-i omenaldia) obran. Bertan, gutxieneko presentzia material batez esekita agertzen da espazioa. Zuhaitzak dituen leku baterako hazkuntza-ikerlana (1958) eskulturan ere antzeman daiteke hori, non abiaburuko poliedroak espazio kurbatuen inflexioak eta zapalketak jasan behar dituen.