Artea eta espazioa

Iruzkinak

Bruce Nauman: Argi berdeko korridorea (1970), Elke lurra bere gainean altxa dadin uzten, buruz gora (1973), Tony lurrean hondoratzen, buruz gora eta buruz behera (1973)

Bruce Nauman artistak artea, matematika eta fisika-ikasketak egin zituen, eta margolaritzatik ekin zion sormen-jarduerari. Handik gutxira, hirurogeiko hamarkadaren erdialdera, bide hori utzi eta beste lengoaia batzuekin hasi zen lanean: eskulturaren alorra, zinea eta performancea ikertu zituen, eta instalazioak, giro elkar eragileak eta argazkiak egin zituen. Haren ezaugarrietako bat neoizko argiz egindako horma-erliebeak dira, non askotan ironiaz jositako hitz jokoak eransten dituen, ikuslearengan gaurko gizartearen gaineko gogoeta kritikoa eragiteko. Bere lanetan erabiltzen dituen lengoaiak oso ugariak izanik ere, estilo formalak baino gehiago bateratzen ditu guztiak kontzeptu arteko talka harrigarriak, ideiak jolasgai bihurtu eta ikertu gabeko bideetatik lotzeko gogo horrek.

Erakusketa honetan ikusgai dauden Naumanen lanen artean ere, lengoaia desberdinetan egindako piezak aurki ditzakegu. Argi berdeko korridorea instalazio bat da: bertan, espazio oso estu batek bereizten ditu bi panel, eta berde koloreko argi zenital indartsua jasotzen du pasabideak. Izenburuak adierazten duenez, artistak korridore bat eratzen du, bisitaria igarotzeko modukoa eta estutasunagatik klaustrofobia-sentsazioa eragin dezakeena. Lanaren aurrean ikusleak garatzen duen esperientzia fisikoari heltzen dio hemen Naumanek, espazioaren pertzepzioaren eta emozioak eragiteko hark duen gaitasunaren inguruan gogoeta egiteko. 

Erakusgai diren beste bi lanak, hirurogeita hamarreko hamarkadan egindako bideoak dira; horietan, pertsonaiek agerian uzten dute gorputzaren eta espazioaren pertzepzioaren arteko harreman mota hori. Aktoreak lurrean etzaten dira, ahoz gora eta ahoz behera, eta esperimentu psikologiko baten aginduei jarraitzen diete: emakumezkoari eskatzen zaio imajinatzeko lurra bere gainetik altxatzen; eta gizonezkoari, berriz, imajinatzeko lurrean hondoratzen ari dela. Esperientzia horien aurrean nola erreakzionatzen duten ikusteko aukera ematen digute bideoek.