Alberto Durero: Städel Museum-en Bildumako grabatuak

Iruzkinak

Zalduna (Zalduna, heriotza eta deabrua)

Paisaia urrun eta ilun batean zaldun bat ikusten da blindatuta, zaldi dotore baten gainean. Ia lamina osoa betetzen dute, baina beste bi elementu ilun agertzen dira: Heriotza eta Deabrua. Heriotzak zaldi ziztrin eta ahul bat darama, eta hare-erloju bat darama eskuetan, zaldunari bizitzaren iragankortasuna, lurrean bizirik iraungo duen denbora gogorarazteko edo. Deabrua munstro izugarri eta begi-oker baten itxurarekin agertzen da, irudi nagusira hurbilduz. Zaldunaren zakurra saltoka ari da urduri, eta bere zaldiak ikaratuta dirudi, heriotza hurbil duela gogorarazten dion giza burezurragatik agian (Durero-ren monograma agertzen den plakaren ondoan, zuhaitzaren behealdean ikus daiteke). Hala eta guztiz ere, Zaldunaren postura eta portaera patxadazkoak dira. Heriotza eta Deabrua aintzat hartu gabe pasatzen ari dela dirudi. Beraz, irudiak, heriotzaren aurrean, ausardia eta mendekotasuna aditzera ematen digu, Kristau bizitzaren zorigaitzen adibide. Jakinmina sortzen duen obra honen inguruan eztabaida ugari piztu izan da. Hasiera batean egin izan ziren interpretazioek zenbaitetan Heriotzaren eta Deabruaren lagun gisa hartu izan zuten Zalduna. Zentzu horretan, grabatua aristokraziaren kritikatzat hartu izan zuten batzuetan.

Zaldiaren azpian, lurrean ikusten den arrabioa Kristoren sinbolo dela esan ohi da. Kondairaren arabera, arrabioa sutatik bizirik irteteko gai da eta, beraz, Kristorekin, betiereko bizitzarekin konparatu izan da.

Zalduna, heriotza eta deabrua Durerok 1513 eta 1514 urte bitartean sortu zituen hiru grabatu nagusietatik lehena da. Bi urte haietan, artistak ez zuen pinturarik edo harialderako grabaturik sortu eta, horren ordez, kobre-grabatu teknikak eskaintzen zituen aukera guztiak aztertzen aritu zen buru-belarri. Erakusketa honetan, honen ondoren, beste bi grabatu nagusiei buruzko argibideak jaso ahal izango dituzu: San Jeronimo bere gelan eta Malenkonia I.