Alberto Durero: Städel Museum-en Bildumako grabatuak
San Jeronimo bere gelan
Errinozeroa
Iruzkinak
Melencolia I (Malenkonia)
- Izenburua:
- Melencolia I (Malenkonia)
- Erakusketa:
- Alberto Durero: Städel Museum-en Bildumako grabatuak
- Gaiak:
- Gizakia | Artea eta emozioa | Sorkuntza artistikoa | Sinbologia
- Mugimendu artistikoak:
- Errenazimentua
- Artelan motak:
- Grabatua
- Aipatutako artistak:
- Durero, Alberto
Askotan esan izan denez, artearen historian lan grafiko batek ez du Durero-ren Malenkonia honek bezain besteko eztabaidarik sortu. Eguzkiak argitutako Dureroren San Jeronimo bere gelan lana ez bezala, irudi goibela, konplexua, arraroa eta enigmatikoa da Malenkonia.
Aurrealdean, emakumezko irudi handi bat agertzen da eserita eta pentsakor, eskuak buruari eutsiz. Dituen hego zabalek jeinu baten edo kontzeptu abstraktu baten pertsonifikazioa dela adierazten digute. Bere inguruan ikusten den nahas-mahasa eta goibeltasuna triste dagoenaren seinale dira. Iruditik gertu, egitura geometriko bitxi bat ikusten da eskailera baten kontra. Ostadarra ere ikus dezakegu zeru ilunean, baita kometa baten distira ere. Grabatuaren titulua saguzar baten hegoetan idatzita agertzen da. Malenkoniak ehiza-zakur bat eta haur hegodun bat ditu ondoan, baita lanerako eta ikerketarako tresna batzuk ere oinaldean. Iparrorratz bat eusten ari da eskuekin, eta liburu itxi bat du magalean. Bere gainean, balantza bat eta hare-erloju bat ikusten dira, baita kanpai bat ere, matematikako taula bat azpian duena; bertan, 34 da zenbaki-ilara bakoitzaren batura.
Dureroren alegoria “lau umoreen” teorian datza, hau da, suminkortasunean, baikortasunean, patxadan eta malenkonian. Antzinate klasikora atzera eginez, umoreek gizakiaren gorputza eta adimena baldintzatzen zituztela uste zen. Bestalde, gorputz-jariakinekin, gizakiaren adinekin, planetekin, elementuekin, metalekin eta bizitzaren beste ezaugarri batzuekin ere lotzen ziren. Haien ustez, gizabanako bakoitza bere tenperamentuan gehien nabarmentzen zen humoreak gidatzen zuen. Hala, baikorraren umorea, adibidez, odolarekin, udaberriarekin, airearekin eta gaztetasunarekin erlazionatzen zen bitartean, malenkonia umore guztietatik okerrean omen zen. Malenkonia behazunarekin, udazkenarekin, zahartzaroarekin, berunarekin eta Saturno planeta motelarekin eta urrunarekin lotzen zuten. Izaera malenkoniatsua gaizkinahia, nagia eta zakarra izan zitekeen. Neurriz gain, eromena berekin zekarrela uste zen. Dena den, Dureroren garaiko literatura humanistan, malenkonia sormen handiko jeinu handiekin erlazionatzen zuten. Dureroren grabatua, beraz, artean eta zientzian egiten diren lan handien azpian dagoen tenperamentu ilunari buruzko gogoetatzat har daiteke.