Calder. Grabitatea eta grazia

Iruzkinak

Konstelazioa, 1943

Marcel Duchamp‑ek eta James Johnson Sweeney‑k asmatu zuten hemen dakusazunaren erako lanak izendatzeko konstelazio izena erabiltzea; eta Calder-ek deskribapena hartu zuen. Zur tailatuzko formak dira, leundu edo margotuta daudenak, eta alanbrezko hagak diren lineen bidez konektatuta daudenak. Lan hau 1943an egin zuen, Bigarren Mundu Gerraren garaian. Calderrek hau adierazi zuen:

“Ez zegoen metal askorik gerrako urteetan; beraz, nire eskua zura tailatzeko lanetan probatu nuen, konstelazio izenekoetan. Beti atsegin izan dut zura tailatzea, baina, orain, tailak forma abstraktuak ziren erabat”.

Pieza honi begiratuta, bai mobile zintzilikatuen eta bai stabile geldien elementuak konbinatzen dituela ikusiko duzu. Hain zuzen ere, konstelazio batzuk mobileak ere baziren, batzuk horma bati atxikita zeuden, eta beste batzuk hibridoak ziren. Baina mobilea eta stabilea baino harago doaz. Hemen, Calderrek zerbait berria sortu zuen, ingurumariarekin bestela erlazionatzen zena eta bere baitan ingurumaria bestela hartzen zuena.

Eskulturaren behealdean ikus ditzakezun urdinez eta gorriz margotutako bi forma txikiak bi giza irudi iradokitzen dizkigute, modu lausoan. Surrealistek bezala, Calder interesatua zegoen formen eta materialen ausazko konbinazioetan eta era ditzaketen askotariko asozioazioetan. Calderrek hau esan zuen:

“Formek… niretzat, harreman espezifikoa zuten 1930eko hamarkadaren hasieran eginak nituen unibertsoekin. Nolabaiteko gas nuklear kosmikoen iradokizuna zeukaten… Konposizio guztiz delikatuan eta irekian interesatua nengoen”.