Calder. Grabitatea eta grazia
Pittsburgh, 1958
Iruzkinak
Gillotina zortzirentzat, 1963
- Izenburua:
- Gillotina zortzirentzat, 1963
- Erakusketa:
- Calder. Grabitatea eta grazia
- Gaiak:
- Artea eta espazioa | Artea eta paisaia | Artea eta pertzepzioa | Sorkuntza artistikoa | Forma | Materiala | Mugimendua | Tamaina | Erakusketak
- Artelan motak:
- Eskultura
- Aipatutako artistak:
- Calder, Alexander
Elkarri torlojuz lotutako altzairuzko xaflez egina den eskultura geldi edo stabile itzel honek Gillotina zortzirentzat du izenburu. Lan hau 1963an egin zuen Calder-ek, bere lanaren fase helduan. Dagoeneko 1937an Calder maketak handitu eta lan monumental bihurtzean interesatua ibilia zen. Hala ere, 1950eko hamarkada arte ez zen halako eskultura handiagoaren eskaria hazi. Orduz geroztik, Calderrek gero eta eskala handiagoko stabileak egin zituen, harik eta 1976an hil zen arte. Eraikuntza itzel horiek, askotan Frantziako galdategien laguntzaz eginak, artista ingurumeneko edo arkitekturako eskulturarantz areago mugitzen ari dela erakusten digute. Hauek bezalako lanak eraikinetatik kanpora instalatu ohi dira; han, galeria batean sortuko lioketenaz oso bestelako efektua sortzen diote ikusleari. Izan ere, atari zabalean, erabakigarria da ingurunearekiko harremana, paisaia zabalarekin elkarrekintzan dihardutelako, paisaia zabala markoztatzen dutelako, eta paisaia zabala kontrolatu ere egiten dutelako.
Gillotina zortzirentzat artelanak industria materialak darabiltza. Dituen formak gillotinaren ebakitze mekanismoaren indar hilgarria gogorarazten digute, eta, hala eta guztiz ere, izaki trakets handia ematen du. Gillotina zortzirentzat lana New Yorkeko Guggenheim Museoan izan zen ikusgai lehendabizikoz, 1964an, Calderren atzera begirako erakusketan.
Bere mobileak eta stabileak asmoaren aldetik zertan bereizten ziren galdetu ziotenean, Calderrek azalpen hau eman zuen:
“mobileak benetako mugimendua du berak; stabilea, berriz, margolaritzako mugimendu inplizituaren ideia zaharrera itzultzen da. Stabile baten kasuan, haren inguruan edo hartan zehar ibili behar duzu; mobilea, aldiz, zure aurrean dantzatzen da”.