Azteken Inperioa
Kondairazko kulturak: azteken arbasoak
Azteken garaiko herriak eta gizarteak
Atalak
Tenplu nagusia
- Izenburua:
- Tenplu nagusia
- Erakusketa:
- Azteken Inperioa
- Gaiak:
- Artea eta erlijioa | Artea eta historia | Arkitektura | Sinbologia | Hirigintza | Erritua | Azteken inperioa | Tenochtitlan | Mexiko
Azteken hiriburu zen Mexico-Tenochtitlán-eko hiri-plangintzaren sofistikazioa ezustekoa da. Hiria azteken axis mundi gisa sortu zuten, haien unibertso sakratuaren erdigunea izateko, hain zuzen. Mexico-tenochtitlán hiriaren itxura, Mendoza kodexeko irudi metaforikoaren arabera, lau angeluko plano bati dagokio, hiria fundatu eta gero tribu osoari harrera egin zioten jatorrizko lau auzorekin. Erdiko espazioan, hau ere lau angeluko plano baten itxurakoa, hierarkiaren gorengo mailan zeuden eraikuntza erritualak kokatu ziren; eta bertan, gune printzipalean, tenplu nagusia, piramide bikoitza alegia, huitzilopochtli, gerraren zaindaria, eta tláloc, euriaren jainkoa gurtzeko lekua. Errituetarako multzo arkitektoniko hura gobernari aztekak tronura igo ahala zabalduz joan zen. Hala, XV. mendearen bukaerarako, lortu zuen monumentaltasunaren eta handitasunaren ospea mesoamerika osoan zehar hedaturik zegoen. Tenplu nagusia buztinez landutako irudi dotoreekin, hala nola arrano-gerrariarekin eta mictlatecuhtli heriotzaren jainkoarekin apaindu zuten, baita zutoihalak eusten zituzten harrizko irudiekin ere. Jainkozaletasunaren seinale, aztekek ehunka opari utzi zituzten bertan, azken ehun urteetan arkeologoek kontu handiz berreskuratu dituztenak. Horien artean nabarmentzekoak dira erritual konplexuen bidez faboreak lortzeko gurtzen zituzten jainkoen irudiak.