Urte eroak, 1920ko hamarkada
Sarrera
Heinrich Hoerle, Hiru ezindu (Drei Invaliden, ca. 1930)
Iruzkinak
Fernand Léger, Ballet mekanikoa (Ballet mécanique, 1924)
- Izenburua:
- Fernand Léger, Ballet mekanikoa (Ballet mécanique, 1924)
- Erakusketa:
- Urte eroak, 1920ko hamarkada
- Gaiak:
- Gizakia | Giza gorputza | Eragin artistikoa | Esperimentazio artistikoa | Sorkuntza artistikoa | Artelana. Ezaugarriak | Erritmoa | Animaliak artean | Antzerkia | Man Ray | Charles Chaplin | Zinema
- Mugimendu artistikoak:
- Kubismoa
- Teknikak:
- Olio-pintura
- Artelan motak:
- Pintura (olio-pintura) | Zuri-beltzeko filma
- Aipatutako artistak:
- Léger, Fernand
Fernand Léger-ek —kubista hasiera hasieratik— makinak sortzen zituen: hori da 1920ko hamarkadan egin zuen lanaren gai nagusia. Bere estetika figurazioaren eta abstrakzioaren erdibidean zegoen. Artista paristarraren helburua "elementu mekanikoak erabiliz objektu eder bat sortzea" zen.
Légerek 1924an sortu zuen Ballet mekanikoa filma, Dudley Murphy estatubatuarra izan zen kameraria, Man Ray eta bere musa ezaguna Montparnasseko Kiki ere saltsan ibili ziren eta filmean agertzen dira eta Georges Antheil-ek konposatu zuen filmerako partitura, hala ere, 1926ra arte ez zioten musikarik jarri filmari.
Film mutuak pertsonak, gorputz zatiak eta eguneroko objektuak aurkezten ditu alboratze-erritmikoetan. Gizakien begien eta animalien begien lehen-planoak agertzen dira, lastozko kapelekin eta egitura zirkularrekin txandakatuz. Horietako zenbait irudik Charles Caplin, Charlot dakarte gogora. Charlot 1914an agertu zen eta Guillaume Apollinaire-k aditzera eman zuen Frantzian 1916an. Esan ohi da Charlotek piztu ziola Fernand Légeri zinearekiko interesa eta haren lan askoren gai nagusi bihurtu zen, erakusketa honetan ikus daitekeen Charlot kubista, pinturan ikus daitekeen moduan.
Gaur egun Ballet mekanikoa zinema-esperimentaleko film garrantzitsuenetako bat bezala hartzen da. 1924an estreinatu zen Antzerkiaren Teknika Berrirako Nazioarteko Erakusketa aitzindarian. Léger-en hitzetan,
“begia funtsezko organoa [da]”.
Zergatik:
"Abiadura da mundu modernoko lege nagusia, begiak aukeratzen jakin behar du. […] Erritmoa hain da dinamikoa, ezen askotan kafetegi bateko aulkian eserita gaudela ikusten duguna ikuskizun bihurtzen den".