Budapesteko paper gaineko maisulanak

Iruzkinak

Dürerren mendea

XVI. mendean bizi izan zen Albrecht Dürer artista alemaniarra da Europa iparraldeko Errenazimentuko maisuen artean ospetsuena. Dürer bere talentu eta moldakortasun handiagatik gailendu zen, eta lan bikainak sortu zituen pintura eta marrazkigintzan, baina grabatugintzan lortu zuen oihartzun artistiko handiena.

Dürer urregile baten semea zen, eta Nurenbergen hazi zen. Garai hartan, hiria loraldi betean zegoen zientzia, merkataritza eta pentsamenduaren alorretan.

Dürer berritzailea izan zen grabatu-teknika guztietan, eta funtsezko eginkizuna izan zuen genero hori erabateko arte-forma bihurtzeko lanean.

Artistak 1513 eta 1514 artean sortu zituen hiru lan “grabatuaren maisulantzat” jotzen dira, eta horietako bat Zalduna, heriotza eta deabrua da. Bertan, zaldun kristau bat ageri da zaldi gainean, armadura soinean duela. Pieza horrek ederki erakusten du artistaren maisutasun bikaina tonu argi eta ilunetan, baita lerro-grabatuan ere.

Dürerren lanek ez zuten parekorik, eta beren birtuosismo teknikoagatik gailentzen ziren, baina baita zeukaten sakontasun intelektual eta psikologikoagatik ere.

Italia aldera egin zituen bidaiek asko markatu zuten artistaren jarduna. Bertan, harreman baliotsuak egin zituen italiar Errenazimentuko beste sortzaile batzuekin.

Esperientzia haiei esker, bikain uztartu zituen Europa iparraldeko estiloa —xehetasun ugarikoa zena— eta italiar Errenazimentuko ideal askoz ere arinagoak, hala nola oreka, koherentzia eta monumentaltasuna.

XVI. mendean, iparraldeko Errenazimentuko beste adierazle garrantzitsu batzuk ere agertu ziren, baina haietako batek ere ez zuen eskuratu Dürerrek bezainbesteko ospea.

Bere ikasleetako batek, Hans Baldung Grien izenekoak, oso dinamikoa zen estilo propioa garatzea lortu zuen, eta aplikatu ere aplikatu zuen erretratuak, gai erlijiosoak eta eszena historiko edo kondairetatik ateratakoak margotzeko.

Haren garaikideetako beste bat, Lucas Cranach Zaharra, Erreforma protestanteko artista nagusitzat gogoratzen da.

Dürerren artegintzak eutsi egin zion ospeari, artista 1528an hil ondoren ere. Bildumagileen artean, modan jarri zen “Dürerren estiloan” egindako kopiak erostea originalak eskuragarri ez zeudenean. Eskuarki, kopiatzaileek ez zituzten lanen kopia zehatzak sortzen: harago joatea zen haien helburua. Hans Hoffmann izan zen kopista ospetsuenetako bat.

Hala, Dürerren Eskuak otoitzean lan famatuaren kopia egin zuenean, Hoffmannek jatorrizko lanean baino modu ausartagoan erabili zituen ukitu zuriak. Gainera, Dürerren beste marrazki bat eredutzat hartuta, esku zahartuagoak irudikatu zituen, gogorgune gehiagodunak.