Haunted: egungo argazkigintza-bideoa-performancea

Atalak

Paisaia, arkitektura eta denboraren joana

Historian zehar argazkigintzaren zeregin nagusietako bat izan da gertakari esanguratsuak, maiz traumatikoak, izan diren lekuak dokumentatzea. AEBko Gerra Zibilean (1861–65) —argazkigintza asmatu eta gutxira hasi zen— berriemaile belaunaldi batek gudak argazkietan jaso nahi izan zuen, baina, garai hartan estaltzaileak zabalik hain luze behar zuen, gatazken ondorioak baizik ez zitzaketela hartu. Hildakoez beteta zeuden paisaia horiek egun are asaldagarriagoak dira, jadanik zerbait gertatu den iraganeko guneak adierazten baitituzte. Baliabidearen hastapenenetan ikusi zen atzeratze horrek argazkien izatasuna aditzera ematen du: iraganarekin lotura fisikoa eta kimikoa daukate, baina iragan hori argazkia egin bezain laster desagertzen da. Ikusle garen aldetik, gertatu zena berreraikitzeko zantzuak baino ez ditugu.

Areto honetako lanek gai hori artistek zer modutan landu duten deskribatzen dute: paisaia eta eraikin hutsetara itzuli dira, denboraren joanaren inguruko hausnartze poetikoak egin dituzte eta gogoratzearen eta oroitzapenaren garrantzia azpimarratu dute. Larreak, basoak, etxeak edo bulegoak jasotzen dituztela, argazki horiek zerbait gertatu dela iradokitzen dute, hein handi batean ezkutuan badago ere. Gertakari historiko jakinei so egiten dietenean, isilpeko eduki horrek talde-memoriaren indarra har dezake; beste batzuetan, aldiz, gune neutroei, benetakoei edo asmatutakoei, eragin diezaieke eta aieru ilunez busti. Hala ere, lan hauek denboraren izatearen gaineko oinarrizko galderak pizten dituzte.