Paris: arteen hiriburua, 1900-1968

Atalak

Abangoardia eta abstrakzioa

Purismoa 1918an Le Corbusier-ek —gaur egun arkitekto gisa ezagunagoa— eta Amédée Ozenfant-ek asmatutako korronte filosofikoa eta pintura-estiloa dugu. Puristek arte purua eta sinplea defendatzen zuten, makinaren aro berriak bultzatu zuen estandarizazioarekin bat zetorrena. Haien pinturek irudi hotzak eta lauak aurkezten dituzte, natura hilak batik bat, eta ageriko diagramazio zehatzak hiriko paisaia ideializatuen itxura ematen die.

1920ko eta 30eko hamarkadetan zehar, Piet Mondrian pintore holandarraren konposizio geometrikoek, kolore primarioekin, beltzekin eta grisekin eginak, eragin handia izan zuten Parisen eratu ziren talde abstraktuetan. Eragin hori Abstrakzioa-Sorkuntza (Abstraction-Crèation) taldeak jaso zuen bereziki, arte konkretua (Art Concret) eta Zirkulua eta Karratua (Cercle et Carré) izanik bere aitzindari. Abstrakzioa-Sorkuntza taldeko artista askorentzat, abstrakzioak hedadura espiritual kosmikoa zuen. Taldea osatzen zuten kideen izaera desberdinek —Herbin, Vantongerloo, van Doesburg eta Arp, besteren artean— agerian uzten dute beren aniztasun formala. Artista batzuek hiru dimentsioetara eraman zuten geometriaren ideia, besteren artean César Domela holandarrak eta Antoine Pevsner errusiarrak. Hemen aurkezten diren artista gehienek Abstrakzioa-Sorkuntza taldeak Parisen urtero antolatzen zituen nazioarteko erakusketetan aurkeztu zuten beren lana. Areto honetan pinturez beteta dauden hormen efektua berregin nahi izan da, hogeita hamarreko hamarkadako erakusketa haietan aurkeztu ziren bezalaxe.