Hiriko ikuspegiak: Parisko Eskola, 1900–1945
Georges Braque, Biolina eta paleta
Henri Matisse, Italiar emakumea
Iruzkinak
Amedeo Modigliani, Biluzia
- Izenburua:
- Amedeo Modigliani, Biluzia
- Erakusketa:
- Hiriko ikuspegiak: Parisko Eskola, 1900–1945
- Gaiak:
- Generoa eta sexualitatea | Eragin artistikoa | Sorkuntza artistikoa | Biluzia | Paris | Tradizioa
- Mugimendu artistikoak:
- Abangoardia | Primitibismoa
- Artelan motak:
- Pintura
- Aipatutako artistak:
- Brancusi, Constantin | Derain, André | Matisse, Henri | Modigliani, Amedeo | Picasso, Pablo
Amedeo Modigliani, Livornon, Italian, jaio zen 1884an eta Parisera joan zen 1906an. Bertan “arte primitiboa”ren formak eta egituraketa ikertzen zituzten abangoardiako artistak ezagutu zituen; arte primitibo esaten zioten Mendebaldekoa ez zen arteari eta historiaurreko kulturen arteari. Garai hartako beste artista batzuk bezala, Modigliani txundituta geratu zen Paul Gauguin-ek urte horretan, atzera begirako erakusketa batean, aurkeztutako eskulturekin. Artista gazteen belaunaldiari, adibidez, Constantin Brancusi, André Derain, Henri Matisse eta Pablo Picassori, artelan horiek interes handia piztu zieten, Mendebaldeko arteaz oso bestelakoak baitziren, adierazkorrak, sinbolikoak eta begiratu batean sinpleak.
Koadro hau sortu baino urte batzuk lehenago, Modigliani zaletu egin zen Europan kultura primitiboak deitzen zirenekin eta, bere artelanetan, Afrikako artearen soiltasuna eta Ozeaniako kulturen zurezko eskulturen sinpletasuna txertatu zituen. Eragin horiei, artistak izandako trebakuntza klasikoa gehitu behar zaie; hots, Tiziano, Francisco de Goya, Diego Velázquez eta beste maisu handi batzuen eragina. Biluzi etzan hau da horren guztiaren adibide on bat.
Antzinako jainkosa baten adierazpen modernoa da emakumea. Emankortasunaren jainkosa da: aldaka biribilak ditu eta pubisa ikusten zaio. Ilea agerikoa da.
Modiglianik berariaz irudikatu zuen horrela, garaikideek pornografikotzat edo, behintzat, lizuntzat joko luketen modu batean. Horrek sendotu egin zuen bizi artean eraman zuen artista madarikatuaren irudia. Tuberkulosiak eta bizitzako gehiegikerietatik sortutako osasun-konplikazioak jota hil zen, gazte zela. Hain zuzen, “Modi” bere ezizenak frantsesezko “maudit” (“madarikatu”) hitza bezala ahoskatzen da.