Hilma af Klint

Iruzkinak

Eboluzioa, WUS/Zazpi puntako izarra saila Eboluzioa, WUS/Zazpi puntako izarra saila, VI multzoa (Evolutionen, Serie WUS/Sjustjärnan, Grupp VI), 15 zk., 1908

Tenplurako pinturak zikloaren lehen urteetan, Hilma Af Klintek gutxitan erakutsi zien bere obra ezezagunei, baina Rudolph Steiner Stockholmeko estudiora gonbidatu zuen pieza batzuk ikus zitzan. Garai hartan, Steiner Alemaniako Teosofia Elkartearen zuzendaria zen, eta Af Klintek errespetua zion haren agintaritzari. Af Klintek gerora idatzi zuenaren arabera, Steinerrek Eboluzioa, 15 zenbakia margolana ikusi zuenean —ziurrenik 1910eko urtarrilean estudiora eginiko lehen bisitaldian— esan omen zuen artistaren espirituaren autorretratua zela hura, bere baitan kiribiltzen den suge bat balitz bezala forma obalatu baten barruan bat egiten duten elementu maskulino eta femeninoz osatua. Hala ere, zalantzan jarri zuen obra sortzeko espirituei dei egitearen praktika, eta etorkizunean prozesu zuzenago eta autonomoagoa erabiltzeko aholkatu zion.

Bere osotasunean hartuta, sail honek eboluzioaren teoriei buruzko gogoeta egiten du, eta forma antagonikoen arteko interakzioak eboluzioari nola aurrera eginarazten dion aztertzen du. Kolorea, forma, lerroa eta sinbolismoa erabiliz, artistak argiaren eta iluntasunaren, ongiaren eta gaizkiaren, eta maskulinotasunaren eta femeninotasunaren arteko banaketa irudikatzen du. Ispilu-erako konposiziootan elementu figuratiboak eta abstraktuak uztartuz, Af Klintek azpimarratu egin zuen dualtasunak bere obran duen garrantzia. Ikonografia sinbolikoa eta figuratiboa kristau-ikonografian eta ideia teosofikoetan oinarritzen da. Koadroak bizkor egin zituen bata bestearen atzetik: artistak hiru egun eman zituen mihise bakoitza osatzeko.

Litekeena da sailaren izenburua  —Eboluzioa— unibertsoaren jatorriari buruzko ideia esoterikoekin loturik egotea, baina Charles Darwinek 1959an formulatutako Eboluzioaren teoria ere gogorarazten du. Ikusmolde hark eragin nabarmena izan zuen garai hartako zientzia, erlijio eta filosofiaren esparruetan. Zalantzarik gabe, Af Klintek ezaguna zuen Darwinen teoria, izan ere, teosofiak gizadiaren jatorriaren inguruan zuen sinesmen zentralean txertatu zuten teoria hura.

1908an Af Klinten ama itsu geratu zen, eta, ondorioz, artistak eten egin zuen Tenplurako pinturak egiteko enkargua. Ordurako, 111 obra zituen lan-sorta hark. Lau urte geroago heldu zion atzera proiektuari, autonomia handiagoz heldu ere, eta estilo desberdinarekin ekin zion lanari, apurka-apurka espirituei dei egiteari utzi eta bestelako esperientzia espiritualetara bideratu baitzen.