Surrealismoaren gauzak
Dantzaldia balleteko dekoratuak eta jantziak
Gardeniaren mamua, Marcel Jean
Iruzkinak
Jaka afrodisiakoa, Salvador Dalí
- Izenburua:
- Jaka afrodisiakoa, Salvador Dalí
- Erakusketa:
- Surrealismoaren gauzak
- Gaiak:
- Generoa eta sexualitatea | Sorkuntza artistikoa | Diseinua | Erakusketak | Kontsumoa | Paris | Subkontzientzia
- Mugimendu artistikoak:
- Surrealismoa
- Aipatutako artistak:
- Dalí, Salvador
Honako hau Salvador Dalí-ren Jaka afrodisiakoa da. Dalí izan zen 1930eko hamarkadaren erdialdera honako hau bezalako “objektu surrealistak”, egiten hasi zen aurrenetako artista. Hark zioenez, era askotako elementuak modu berri batean elkarren ondoan jarriz gero esanahi berriak sor zitezkeen, sarritan desioekin eta ametsekin lotura zutenak.
Surrealismoan aditua den Alyce Mahon-ek hauxe dio:
Hemen ikusten duzuna jaka beltz bat da, likore edalontzi txikiekin dekoratua. Edalontzi bakoitzak mendazko likorea du, kolore berde biziarekin eta distiratsuarekin. Eta Dalík euliak sartu omen zituen barruan. Hark zioenez jaka hau aproposa zen “gaueko irteerak” deiturikoak egiteko. Zergatik? Ba, mendazko likorea ahalmen handiko afrodisiakoa zelako, haren irudimenean behintzat!
Objektu surrealisten oso erakusketa erakargarri batean aurkeztu zen, Parisko galeria txiki batean. Dalík sortutako objektu hau hormatik zintzilikatu zen, eta mahai bat zuen ondoan, botila bat mendazko likore gainean zuena. Asmoa hauxe zen, galerian sartzen ziren ikusleek edari afrodisiako honetatik edatea, eta agian Dalíren jaka probatzea.
Hala, edalontzi txiki hauek —1936ko lehenengo bertsioan 50 omen ziren guztira— paparrekoen antzera kokatu ziren, eta plazer-erotikoen zurrupada txikien antzera ere aurkeztu zituen; bakoitzak nahi adina har zezakeen eta haiekin jolas egin zitekeen. Baina, jakina, jaka probatuz gero, gorputz gainean likorea era iradokitzailean isurtzeko arriskua ere zegoen.
Jaka hau ikusita, modak ez ezik, erosteko ekintzak berak ere surrealistei sortu zien interesa antzematen da. Erosketa emakume nahiz gizonek gogoko zutena eskuratzeko eta, berez, barneko fantasiaren bat asetzeko modu bat zen. Surrealistek kontsumoaren, modaren eta diseinuaren ideien berrazterketa zehatza egiteko hartutako erabaki irmoa erakusten digu, baita eremu horiei hedadura erotiko berri bat emateko hartu zuten jarrera ere.