Surrealismoaren gauzak

Iruzkinak

George Melly Edward James-i buruz

“Amerikako oso familia aberats baten semea zen Edward eta izugarrizko dirutza egin zuen. Baina, gauza guztien gainetik, ameslari handia zen James. Ez dut uste Surrealismoaren asmoak ulertu zituenik, baina ondo zekien bere paretetan zer nahi zuen. Hari gustatzen zitzaiona fantasia zen”.

Sussex-en, Ingalaterran, Monkton Etxean, ideiak praktikara eramateko gai izan zen James:

‘Hauxe esan zidan behin bere ahots bitxiarekin: “Diseinuak Edwin Lutyens-en halako kutsu surrealista du, baina ez da nahikoa. Eta orain Dalíren lagun naizenez berriro hark bere iradokizunak egitea lortu dut.” Eta horrela izan zen!

Hala, egongelak txakur gaixo baten urdailak bezala taupadatzea proposatu zuen, oso gustoko ez nuena bide batez!

1948an Jamesek lursail bat erosi zuen Mexikon eta bere “Edengo lorategia” bezala deskribatu zuen bakarleku bat eraikitzen hasi zen bertan. George Melly-k Jamesen hango bizimoduari buruz film bat egin zuen, eta oraindik alegiazko mundu baten bizi zela ikusi zuen:

‘Hiru egun beranduago iritsi zen! esanaz “Parisera joan behar izan dut konpositore bati ordaintzera”. “Ah, zertarako?”, galdetu nion. “Requiem-meza bat idatzi du nire krokodilo-kumearentzako” esan zidan. “Damu naiz hegazkin batean eraman izanaz; ez zitzaizkion ez garaierak ez aire egokitua gustatzen, eta hil egin da!”. Nik esan nion “Ezin al zenion txeke bat bidali?. “O ez” erantzun zidan, “dirua zuzenean eman behar nion”. Halakoa zen bera! Eta bere izaera deskribatzeko pertsona azkarra, jantzia, lainezaz beterikoa, bere defektuak zituena, eta beti guztiaren kargu hartu nahi izaten zuela ere esango nuke. Oso gustuko pertsona nuen hala ere. Azken finean, ezinezkoa zen, arrazoiren batengatik eta zentzu komunaren aurka, haur handi hori gustuko ez izatea”.