Louise Bourgeois. Izatearen egiturak: Gelak

Iruzkinak

Untxi larruak, txatalak eta txatarra salgai (Peaux de lapins, chiffons ferrailles à vendre)

“Untxi larruak, txatalak eta txatarra salgai”, oihukatzen zuten trapuketari eta txatarra biltzaileek Bourgeois umea zenean. Haien oihuak Gela honetako izenburuan aipatzen dira [Untxi larruak, txatalak eta txatarra salgai (Peaux de lapins, chiffons ferrailles à vendre)]. Artistak, nolabait, txatarrerotzat dauka bere burua. Bere artelanetako asko berreskuratutako materialez eginda daude. Horien bidez, iragana ekartzen zuen eta, aldi berean, orainaldi poetiko bat sortzen. Horrez gain, Bourgeoisek bere burua trapuketariek saltzen zituzten objektuetan ikusten zuen; izan ere, bizitza osoan baztertu zutelako sentimendua izan zuen.

Tez tindatutako artileki-zaku batzuk daude Gela honetan eskegita, hutsik dagoen umetokia adierazteko. Larruzko elementuek Bourgeoisen aitak anaiarekin ehizatzen zituen untxiak ekartzen ditu gogora; baita ahizpak hazten zituenak ere.

Gelaren erdian, marmol leunduzko hainbat geruza dituen zutabe bat ikusten dugu. Beheko aldean zabaldu egiten da, eta goiko aldean, berriz, estutu. Larruzko girlanda batek koroatzen du. Zutabeak bizkarrezur bat ekartzen du gogora, eta larruak ile kiribil bat iradokitzen du.

Era horretan, giza gorputzeko elementuak eta harrizko zatiak txirikordatzen dira.

“Niretzat, eskultura gorputza da. Nire gorputza da nire eskultura”, hala esan zuen behin artistak.

Eskultura ehun beltzez egindako giza irudi txikiek inguratzen dute, oinetatik eskegiak daude, eta, itxuraz, erorketa askean. Sabaitik ehun zuriko zaku fin batzuk ere badaude zintzilik, baita bilbe irekiko puntuzko poltsak ere. Gorputz-azal hutsak bezalakoak dira, gure azal-mudaren metaforak. Gela zelula ere baldin bada, zentzu biologikoan, hemen, bizitzaren elementu txikienak baditu bizkarrezurra, gorputzaren pisua eusten duena, eta kanpoko azala. Azal-muda, zimurtzea eta birsortzea, baita heriotza eta pizkundea ere, txirikordatzen diren gaiak dira gela (edo zelula) obalatu honetan. Zelula edo gela ziklo biologiko eta psikologiko bihurtzen da.