Kunsthalle Bremenen bildumako maisulanak: Delacroix-etik Beckmann-era
Glaziarra, Thomas Ender, d.g.
Ilunabarra itsasertzean, Carl Gustav Carus, ca. 1820/25
Iruzkinak
Hilerriko atea, Caspar David Friedrich, ca. 1825/30
- Izenburua:
- Hilerriko atea, Caspar David Friedrich, ca. 1825/30
- Erakusketa:
- Kunsthalle Bremenen bildumako maisulanak: Delacroix-etik Beckmann-era
- Gaiak:
- Heriotza | Artea eta emozioa | Artearen historia | Sorkuntza artistikoa | Sinbologia | Alemania | Introspekzioa
- Mugimendu artistikoak:
- Erromantizismoa
- Artelan motak:
- Pintura
- Aipatutako artistak:
- Friedrich, Caspar David
Emozio subjektiboa Erromantizismo alemanaren oinarrizko premisa da, artelan benetan esanguratsua sortzeko nahitaezko baldintza. Publikoak ezin zuen obra benetan ulertu, hartan murgildu eta bere izaeraren sakonenean sentitu arte. Caspar David Friedrich-en obra hau ulertzeko, arretaz behatzeko eta haren esanahian barneratzeko gonbita egiten dizugu.
Ohikoaz kanpo, konposizio txiki hau ez zen margolariaren estudioan sortu, eta hilerri honetako atearen benetako egoera islatzen du: ate-orria korrokoilduta, gurutzeak hilobien gainean, eliza txikia eta berealdiko kanpandorrea. Berezitasuna ikuspuntuan dago. Begirada lehen planotik atzerantz zuzendu beharrean, Friedrichek kontrajarritako bi gunetan banatzen du irudia: aurrean, mortu iluna ate-orriaren aurrean; atzean, landa eguzkitsua hilobiekin, lurreko bizitza itzaltsuari egindako erreferentzia bat, zeinari berak beste munduko bizitzaren promesa tentagarria kontrajartzen dion. Egia da Friedrich errealitatetik abiatzen zela, baina neurri berean da egia, sakonean, haren asmoa margolanak barru-barrutik sortzea zela, eta haien bidez ikuslearen aldartean eragitea: “Itxi begi gorpuzdunak zure margolana espirituaren begiekin ikusi ahal izateko, eta egunaren argitara irtenarazi ilunpean ikusi duzuna, beste batzuengan eragina izan dezan kanpotik barrura”, dio haren esaldi entzutetsuak.
Margolan honek Dresdenetik gertu dagoen Priesnitz herriko hilerria erakusten du, eta dimentsio erlijiosoa dauka, zentzu horretako zeinu argirik erabili gabe. Friedrichek fintasunez konposatzen du mezu sakon bat: lurreko bizitza iluna da, argia atearen beste aldean baino ezin da aurkitu, heriotzaren lekuan, betiereko bizitzaren esperantza dagoen tokian.