Pertzepzio aldakorrak: Guggenheim Museoaren Panza Bilduma

Atalak

Dan Flavin

Dan Flavin-en (1933–1996) obran argiak eta koloreak —ez ordea mihisearen azalerak— ikuslearen espazioa hartzen dute. Merkatuan saltzen diren tutu fluoreszenteak bakarrik erabiliz, markoek, idulkiek eta aurkezteko beste baliabide konbentzionalek ezartzen dituzten murrizketetatik askatzea lortu zuen artistak. Erabiltzen dituen material industrialek, oinarrizko formek eta osagai desberdinen arteko hierarkiarik ezak —horiek guztiak arte minimalistaren ezaugarri nagusiak— berehala kokatu zuten artisten belaunaldi bateko abangoardian.

1961ean, Flavin argi fluoreszenteak eta goriak instalatzen hasi zen zurezko edo tablex-eko paneletan, eta bi urte geroago fluoreszentez egindako instalazioak “askeagoak” egin zituen horman 2,43 m.ko argi bakar bat instalatuz. Espazioa eraldatzeko argiak duen gaitasunaz jabetzean, “izkinen”, “hesien” eta “korridoreen” hiztegi bat garatu zuen, hau da, apaindurarik gabeko tutuen instalazio desberdinak, espazio arkitektoniko zehatz bat hartzeko konbinatzen zituenak. Flavinek ez zituen “eskulturatzat” hartzen bere obrak, eta nahiago zuen leku zehatz baterako berariazko “egoera” gisa definitu.

Flavinen argi fluoreszente urdinez, gorriz eta urdinez eraikitako hesi artifiziala (Flavin Starbuck Judd-i) (1968), Donald Judden lagunaren semeari eskainia, La Hayako Haags Gemeentemuseum-erako egin zuen lehenengo obra izan zen. Flavinen hesi tipikoa da, erakusketaren espazioa ez ezik ikuslearena ere barne hartzen baitu. Bere obra gehienetan bezala, Flavinek lerroaren, formaren, argiaren eta kolorearen arteko lotura tradizionalak obra aurkezten den ingurunetik bereizi ezin den zerbait balira bezala adieraztea lortu du.