Pertzepzio aldakorrak: Guggenheim Museoaren Panza Bilduma

Atalak

Hanne Darboven

60ko hamarkadaren erdialdetik, Hanne Darboven-en (1941–) obraren funtsezko osagaia zenbakizko eta matematikazko idazketa izan da. Alemanian jaioa den artista hau 1965ean joan zen New Yorkera bizitzera. Bertan hiru urtez egon zen eta “zirriborroen orri” antzeko batzuk sortu zituen, paper koadrikulatu baten gainean egindako forma geometriko eta lineal batzuez osatutako marrazkiak izanik. Marrazkiak sistematizatu ahala, zenbakiek beren eraikuntza lineal tradizionalagoak ordezkatu zituzten.

Darbovenek 1968rako topatu zuen oraindik esperimentatzen diharduen zenbakizko oinarria duen kontzeptu malgua, hau da, egutegia. Artistak aldatutako egutegi-sisteman, data zehatz bakoitza zenbakizko serie bat bezala lantzen da eta bere digituen batuketara murrizten da. Adibidez, 69–1–1 data honela batuko litzateke: 1+1+6+9=17K. “K” letra Darbovenen neurri-unitatea da, eta Konstruktion edo Kasten (kaxa) esan nahi du. Gero, Darbovenek denbora-tarte zehatz bat katalogatzeko erabiltzen du formatu hau, horrela egun bati, urte bati, bai eta mende bati ere, forma bisuala emanez. Bere sistema sortzean, Darbovenek berriro formulatzen du denboraren ustezko arrazionaltasuna. Beretzat, denbora indize objektibo bat ez ezik “asmakuntza handia”, “fikzioa” da. Bere obran atentzioa gehien ematen diguna errepikapena da: konbinatoria amaigabea, zenbakien gorabehera, bere idazkera etzanaren goranzko eta beheranzko mugimendua. Betidanik azpimarratu du zenbakiek, deskribatu beharrean, erregistratu egiten dutela; axola duena idazteko ekintza zehatza da. Darbovenek dioenez: “Zenbakiak bakarrik erabiltzen baditut deskribatu gabe idazteko modu bat delako da. Ez du batere zerikusirik matematikarekin. Ezer ere ez! Zenbakiak aukeratzen baditut iraunkorrak, mugatuak eta artifizialak direlako da”.