ArkiEskultura

Iruzkinak

[Aristide Maillol: Mediterraneoa]

Mediterraneoa izenburua duen letoi gorrizko eskultura eseriari begira gaude. Aristide Maillol frantziar eskultoreak egin zuen. 1861ean jaio zen, Espainiako mugatik hurbil. Maillol eskultura modernoaren aitzindari nagusietako bat izan zen, Auguste Rodin baizik ez zitzaion aurreratu. Maillolen irudiak trinkoak eta tenkatuak dira, eta Mediterraneoko esperientzia sentsuala helarazten digute. Oso bestelakoak dira Rodinen formak. Rodinenak erabat irekiak dira, forma adartsuak dituzte, eta Iparraldeko estilo gotikoarekin datoz bat neurri handiagoan. Maillolen irudi lasaiak ongi antolaturiko adarrez daude osatuta, eta «egituratuta» ageri dira. Tektonikaren arkitekturako printzipioa gogorarazten digute: euskarriaren eta kargaren arteko elkarrekintza. Printzipio hori garai klasikoan iritsi zen perfekziora, greziar tenpluetan. Adibide gisa, Poseidonen tenpluaren eredu bat dugu erakusgai. Maillolen irudiari begiratu azkar bat eginez gero, gogoratuko dugu oinarria, koloma eta kapitela osagai dituzten greziar zutabeen asmoa zela giza gorputzaren irudikapen abstraktua izatea. Baina Atenasko akropolian den Erekteion tenpluko zutabeak ez dira abstraktuak, inondik inora. Aitzitik, emakumezko irudien forma dute, hau da, kariatide deritzen zutabe mota horretakoak dira. Irudi handian ikus ditzakezu. Baina Maillolen Emakumea kokoriko irudiak ez dakarkigu gogora arkitektura klasikoaren oihartzuna soilik. Gorputz adarrak hainbat planotan hedatuta dituela, Sigfried Giedion arkitekturako teorialariak deskribaturiko espazio‑denbora asimetrikoko Modernismoaren arkitekturari aurrea hartu zion. Hartara, Mediterraneoa irudia, nolabait ere, iraganaren eta etorkizunaren arteko giltzarri bat da. XX. mendearen hasieran, Klasizismoko figurazko irudikapenen eta Modernismoko abstrakzioaren bitartekoa izan zen.