Artea eta Txina 1989 ondoren: Munduaren antzerkia
Sinestamendua, Geng Jianyi
Yu Hong, Hazkundearen lekukoa
Iruzkinak
Ura: “Cihai” hiztegiaren bertsio estandarra, Zhang Peili
- Izenburua:
- Ura: “Cihai” hiztegiaren bertsio estandarra, Zhang Peili
- Erakusketa:
- Artea eta Txina 1989 ondoren: Munduaren antzerkia
- Gaiak:
- Artea eta politika | Artea. Merkatua | Tiananmen plazako protestak | Boterea
- Artelan motak:
- Bideoartea
- Aipatutako artistak:
- Zhang, Peili
Txinan lan egiten zuten artista esperimentalek beti zalantzan jartzen zituzten autoritate-sistemak, logika, lengoaia nahiz dogma ofizialen ekoizpena barne. Laurogeita hamarreko hamarkadaren hasieran, tentsio hori areagotu egin zen.
Zhang Peili artista kontzeptualak, aldi hartan jardunean ibili zenak, bideoartea erabiltzen zuen burokraziaren eta merkataritzaren boterea hankaz gora jartzeko eta haietaz barre egiteko. Alexandra Munroe komisarioa:
Ikusten duzuen andrea Xing Zhibin da, garai hartako teleberrietako aurpegirik ezagunena. CCTV da kate nazionala, eta txinatar herriari une hartan zabaltzen zitzaizkion berri ia guztiak haren bitartez ematen ziren.
1989ko udaberrian, Tiananmen plaza izan zen Txina modernoaren historiako protesta publikoen olderik luze eta zabalena sortu zeneko lekua. Manifestariek, eta artistek eurek ere, erreforma politiko azkarragoa eta adierazpen askatasun handiagoa eskatzen zituzten. Txina osoan, eta mundu osoan ere bai, jendeak telebistari atxikita zituen begiak.
Emakume hau zen 1989ko apirila-maiatzean ikasleen salaketa mugimenduaren berri gauero-gauero ematen zuen aurkezlea, baina ekainaren 4an, armada ikasleei aurre egitera sartu zenean, ez zuen hitzik ere esan horri buruz.
1991n, Zhang CCTVn bere bideo lan bat editatzen ari zela, aurkezlea eraikinean zela jakin zuen. Baimena eskatu zion grabatzeko haren mahaian, ozenki irakurtzen zituela, haren heziketa oneko ahotsaz, “ura” edo shui karakterraren definizioak eta hitz-elkarketa ugariak, denik eta txinatar hiztegi osoenean agertzen ziren bezala. Xingek ez zekien ze erabilera eman behar zitzaion bideo ironiko eta bizitasunik gabeko hari.
Artelan hau askotan erakutsi izan da munduan zehar, Txinatik atera zen lehenengo bideo-lanetakoa da, ustez, eta mugarria izan zen.
Aldi hartako artegintza txinatarraren historia konbentzionalak edo estandarrak maiz protesta-margolanak erakusten dizkigu, Tiananmenen gertatutakoaren ondorengo aldiari erantzuten ziotenak. Baina bada beste historia paralelo bat, kritika oso analitikoa eta kontzeptualista baten loraldian oinarritzen zena. Korronte horretako artistek errepikapena, asperdura eta hitz jolasak erabiltzen zituzten, 1980ko hamarkadako erreforma-aginduaren ondoren guztiak irensten ari ziren Estatu burokratizatu modernoaren boterea eraisteko.