L'Art en guerre. Frantzia, 1938-1947: Picasso-tik Dubuffet-era
Germaine Richier, Marisorgina (La Mante), 1946
Jean Dubuffet, Botere-borondatea (Volonté de puissance), 1946ko urtarrila
Iruzkinak
Anartistak
- Izenburua:
- Anartistak
- Erakusketa:
- L'Art en guerre. Frantzia, 1938-1947: Picasso-tik Dubuffet-era
- Gaiak:
- Artea eta gizartea | Artea eta politika | Artea eta emozioa | Eragin artistikoa | Sorkuntza artistikoa | Sormena | Erakusketak | Edertasuna | Bigarren Mundu Gerra | Frantzia | Artea eta buruko gaitzak | Gaston Ferdière | Sentimenduak | Subkontzientzia | Tradizioa
- Aipatutako artistak:
- Chaissac, Gaston | Dubuffet, Jean | Duchamp, Marcel
Marcel Duchamp-ek anartistak hitza sortu zuen 1960an. Artearen baitan gertatutako erreakzio bat deskribatzeko erabili zuen, hain zuzen, arte-arau eta ordena-mota forma guztien kontrako jarrerari esateko. 1946rako, arau bihurtu zen artistentzat beren artelanetan egunerokoa eta mundutarra zena erabiltzea. Gerraren erokeria bizi izanaren eta gerrak utzitako eraginen ondorioz, jendeari ezinezkoa zitzaion aurretik zegoen molde moralean eta artistikoan sinestea. Jendeak instintuzko arbuioa zion iraganari; baina interes bizia zuen ordura arte debekatua edo ezkutatua egon zen guztian.
Jean Dubuffet artista frantsesak uko egin zien edertasunaren kanon tradizionalei. Berak nahiago zuen pinturara modu jatorragoan eta humanistikoagoan hurbiltzea. Gaston Chaissac-ek ere artearen eredu tradizionalak baztertu zituen: sukaldean zuritzen eta mozten zituen barazkien azaleko formetatik abiatzen zen margolanak egiteko, azalek hartzen zuten itxura marrazten zuen eta batzuetan pertsonaia bihurtzen zituen forma horiek. Bi gizon horiek kontrakultura bateko kide ziren; haien ustez, ez zen beharrezkoa artistak trebatzea. Artea ez zen akademikoa, senezkoa baizik.
Garai hartan lanean zeuden artista askorentzat, zentzuaren eta eromenaren arteko marra lausoago bihurtu zen. 1946an, Parisko St. Anne ospitale psikiatrikoko gaixoek egindako artelanen erakusketa bat antolatu zuen; bertara ere Rodez klinikako lanak eraman zituzten, zehazki, Gaston Ferdière doktoreak eroan zituen. Zoritxarrez, artelanen egileen izenak anonimoak dira gaur egun ere. Aldi berean, artistak sentitzen hasi ziren gai zirela beren barrua aztertzeko: beren buru primitibo eta inkontzientea. Halaber, aske sentitu ziren ez oso psikologikoa ez oso pertsonala zen artea sortzeko. Irudimena zen beren lanaren hauspo nagusia. Gerra atzean utzi zutenean, askok berrasmatzeko premia sentitu zuten: lan egiteko molde berriak aurkitzeko eta beren burua adierazteko eta bizirik sentitzeko.