ERRUSIA!

Iruzkinak

Ama Birjinaren iragaitzaren katedraleko ikonostasia, Kirillo‑Belozersk monasterioan

Erakusketaren lehen zatia ikonoaren aroari dagokio. Aro horrek hamargarren mendearen azkenaldetik hemezortzigarrenaren hasieraldea arte iraun zuen. Hemen, aldi haren erakusgarri, hamahirugarren mendetik hamazazpigarrenera bitarteko lanak ditugu. Ikonoak margolan lauak dira, irudi eta istorio sakratuak irudikatzen dituztenak. Zurezko taula baten gainean egiten dira, arrautza gorringozko ingurune bat erabiliz. Ingurune horri tenpera deritzo. Errusian, erlijio ortodoxoa ezarri zen 988. urtean, Kieveko Vladimir printzearen agintaldian; eta ikonoek garrantzi espiritual itzela zuten erlijio ortodoxoan. Elizak, kaperak eta etxeak, izan nekazarien etxolak zein tsarren jauregiak, irudi santuz bete ziren.

Errusiako elizetako elementu nagusia ikonostasia zen. Ikonostasia pantaila edo pareta bat zen, lerroka antolaturiko ikonoz osatua, eta elizako bi alde bereizten zituen: batetik santutegia, hots, aldarearen inguruko alde sakratua; eta, bestetik, eliztarrak jartzen ziren lekua. Hemen erakusten den ikono-multzoak ia ikonostasi oso bat osatzen duela esan genezake. Ikonoen lerro bakoitzak elizako bizitzaren eta gurtzaren alderdi bat irudikatzen du. Ikono hauek, zehazki, hamabosgarren mendekoak dira, hots, Errusiako ikono pinturaren garai oparoenetakoaren adibide dira. Oparotasun hori, hein handi batean, Andrei Rublev margolari ezagunari esker lortu zen. Rublev kolore-sorta ugari eta joria erabiltzen hasi zen, figuren eta haien kokalekuaren arteko harreman espazialak modu eraginkorragoan irudikatu zituen, eta, gainera, irudien aurpegietako trazuak leunduta, gizatiarrago egin zituen.

Hemengo ikono gehienak, jatorriz, ikonostosia berean zeuden, Kirillo‑Belozersk monasterioko Andre Mariaren Iragaitzaren katedralean. Monasterio hori, haren fundatzaile San Ziriloren omenez egin zuten, hots, Errusiako santu maitatuenetariko baten omenez. Ikonostasiko lerrorik handienak eta garrantzitsuenak deesiaren lerroa izena zuen. Katedralean, deesiaren lerroak hogeita bat ohol zituen, jatorriz; hemen, horietako bederatzi ditugu ikusgai. Deesia hitz grekoa da, eta Jainkoari egiten zaion erregua adierazten du. Gai hori oso ohikoa da Europako Ekialdeko zein Errusiako eliza ortodoxoetako ikonoetan. Kristo erdian dago, eta albo banatan Ama Birjinaren eta San Joan Bataiatzailearen ikonoak ditu. Azken horrek Kristorengana makurtzeko keinua egiten du, Jainkoaren aurrean gizakiak babesteko bitartekariak direla adierazteko. Halaber, ohikoa da beste figura sakratu batzuk agertzea. Esaterako, lan honetan, bi arkanjeluren irudiak ageri dira. Ama Birjinaren ondoan dagoena, Migel da, eta San Joanen ondoan dagoena, berriz, Gabriel. Halaber, multzo berean, beste lau figura sakratu ageri dira.

Erakusketaren lehen zatia ikonoaren aroari dagokio. Aro horrek hamargarren mendearen azkenaldetik hemezortzigarrenaren hasieraldea arte iraun zuen. Hemen, aldi haren erakusgarri, hamahirugarren mendetik hamazazpigarrenera bitarteko lanak ditugu. Ikonoak margolan lauak dira, irudi eta istorio sakratuak irudikatzen dituztenak. Zurezko taula baten gainean egiten dira, arrautza gorringozko ingurune bat erabiliz. Ingurune horri tenpera deritzo. Errusian, erlijio ortodoxoa ezarri zen 988. urtean, Kieveko Vladimir printzearen agintaldian; eta ikonoek garrantzi espiritual itzela zuten erlijio ortodoxoan. Elizak, kaperak eta etxeak, izan nekazarien etxolak zein tsarren jauregiak, irudi santuz bete ziren.

Errusiako elizetako elementu nagusia ikonostasia zen. Ikonostasia pantaila edo pareta bat zen, lerroka antolaturiko ikonoz osatua, eta elizako bi alde bereizten zituen: batetik santutegia, hots, aldarearen inguruko alde sakratua; eta, bestetik, eliztarrak jartzen ziren lekua. Hemen erakusten den ikono-multzoak ia ikonostasi oso bat osatzen duela esan genezake. Ikonoen lerro bakoitzak elizako bizitzaren eta gurtzaren alderdi bat irudikatzen du. Ikono hauek, zehazki, hamabosgarren mendekoak dira, hots, Errusiako ikono pinturaren garai oparoenetakoaren adibide dira. Oparotasun hori, hein handi batean, Andrei Rublev margolari ezagunari esker lortu zen. Rublev kolore-sorta ugari eta joria erabiltzen hasi zen, figuren eta haien kokalekuaren arteko harreman espazialak modu eraginkorragoan irudikatu zituen, eta, gainera, irudien aurpegietako trazuak leunduta, gizatiarrago egin zituen.

Hemengo ikono gehienak, jatorriz, ikonostosia berean zeuden, Kirillo‑Belozersk monasterioko Andre Mariaren Iragaitzaren katedralean. Monasterio hori, haren fundatzaile San Ziriloren omenez egin zuten, hots, Errusiako santu maitatuenetariko baten omenez. Ikonostasiko lerrorik handienak eta garrantzitsuenak deesiaren lerroa izena zuen. Katedralean, deesiaren lerroak hogeita bat ohol zituen, jatorriz; hemen, horietako bederatzi ditugu ikusgai. Deesia hitz grekoa da, eta Jainkoari egiten zaion erregua adierazten du. Gai hori oso ohikoa da Europako Ekialdeko zein Errusiako eliza ortodoxoetako ikonoetan. Kristo erdian dago, eta albo banatan Ama Birjinaren eta San Joan Bataiatzailearen ikonoak ditu. Azken horrek Kristorengana makurtzeko keinua egiten du, Jainkoaren aurrean gizakiak babesteko bitartekariak direla adierazteko. Halaber, ohikoa da beste figura sakratu batzuk agertzea. Esaterako, lan honetan, bi arkanjeluren irudiak ageri dira. Ama Birjinaren ondoan dagoena, Migel da, eta San Joanen ondoan dagoena, berriz, Gabriel. Halaber, multzo berean, beste lau figura sakratu ageri dira.