ERRUSIA!

Iruzkinak

Vasily Vereshchaguin, Galtzaileak: hileta-elizkizuna

Hemeretzigarren mendeko bigarren erdian, artistak ideia berriak ikertzen hasi ziren. Ikus daitezkeen errealitateak pintatzeaz gain, artista batzuk barne emozioak eta ametsei lotutako fantasiak irudikatzen hasi ziren. Margolan izugarri hau Vasily Vereshchaguin-ek egin zuen 1870eko hamarkadaren bukaeran. Gerraren kontrako propaganda egiteaz gain, artistak heriotzaren ondorengo bizitzaren irudimenezko ikuspegia ematen du. Vereschaginek estudioak egin ohi zituen benetako gudu-zelaietan. Halaber, larri zauritu zuten 1877 eta 1878 bitarteko Errusiaren eta Turkiaren arteko gerran. Izan ere, gerra hori margolan honen hondo‑irudi historikoa izan zela esan genezake. Obrako irudia artistak berak bizi izan zuen gertaera batean oinarritzen da. Soldaduei eremu zabalean eraso bat inprobisa zezaten eskatu zieten; etsaiak, baina, ia erregimentu osoa akabatu zuen. Gudu hori eta, oro har, gerra, ez zuen begi onez ikusten artistak; eta sentipen hori adierazteko tresna gisa erabili zuen obra hau eta beste zenbait. Hala, bada, Vereshchaguinen zenbait margolan zentsuratu egin zituzten, honako hau barne.

Vereshchaguinen margolanean, armadako ofizial bat eta apaiz bat borrokak utzi dituen ondorioen lekuko dira. Hildako soldaduak gerrako heroi gisa irudikatu beharrean, biluzik eta ahul pintatu zituen. Hilotzak, dagoeneko, lurrari lotzen ari zaizkio, eta gorpuez eta gorputz-atalez osaturiko paisaia osatzen dute, begiak ikus dezakeen bezain urrun hedatzen den paisaia bat. Artistak, beraz, giro misteriotsua eta aztoratzailea sortzen du. Koloreei dagokienez, urre‑marroia eta urdin‑grisa baino ez ditu erabiltzen. Zerumugan diagonal dramatikoa ageri da, eta eskuinean ilunago dago, ekaitza hurbiltzen ari delako.

Garai horretako artista asko saiatu zen euren artelanetan ideia erlijiosoak irudikatzeko modu berria bilatzen. Obra honi dagokionez, Kristoren antza duen apaiza, arima galduak bedeinkatzen ari da, eta horrek Azken Epaiketa gogorarazten du.