ERRUSIA!

Iruzkinak

Alexander Gerasimov, Urriaren ereserkia

Alexander Gerasimov-en margolan erraldoia, Urriaren ereserkia, Errealismo Sozialistaren artelan klasikoetariko bat da. Gerasimoven artea bitarteko ahaltsua izan zen sobietar mezua zabaltzeko; eta Urriaren ereserkia, 1942an margotua, Stalinen garaian egin zuen lanik ezagunenetariko bat dugu. Moskuko Bolxoi antzokian Iraultza Boltxebikearen hogeita bosgarren urteurrena ospatzeko egin zen zeremoniazko bilera erakusten digu. Gerasimovek ikuskizun loriatsu gisa irudikatzen du eszena: antzokia urrez eta gorri distiratsuz gainezka dago; eta konposizio osoaren erdigunetzat Stalin kamarada ageri da, podiumetik hitz egiten ari dela. Haren atzean agertokian eserita, sobietar gobernuko kideak eta buruzagi militarrak daude. Ikus‑entzuleak adin, gizarte-klase eta etnia guztietako jendea dira, hasi eskuinean kaxetan eseritako jende zahar, pribilegiatuetatik, eta nekazari buruzapi tradizionalak nahiz Erdialdeko Asiako txano brodatuak daramatzaten orkestra aldeko langileetaraino. Baina guztiek dute berdin lilura‑aurpegiera, Stalini begirik kendu gabe behatzen diotela. Stalin lider handi, inspiratzaile gisa ageri da.

Ospakizun irudi hau, dena dela, egia negargarria ezkutatzen zuen itxura arranditsua besterik ez zen, izan ere. Errusiako historiako une etsigarrienetariko eta suntsitzaileenetariko batean zen sobietar herria. Aberri Gerra Handia, Errusian izen horrekin ezagutzen baita Bigarren Mundu Gerra, gorenean zen 1942ko azaroan. Nazien aurkako gudu ugari borrokatu ziren sobietar lurraldearen barren‑barrenean. Milioika sobietar soldadu hiltzen edota preso hartzen ari ziren alemaniarrak. Hori jakinda, uniformetasun bitxia eta kezkagarria dute liderrari begiratzen dioten lagunen aurpegiera finkoek.

Margolan honekin, Stalin Sari bat irabazi zuen Gerasimovek, garai hartako sari ofizial gorena.