Edukira zuzenean joan

Van Goghetik Picassora. Thannhauser legatua

katalogoa

Neska baten burua

Izenburua:
Neska baten burua
Argitalpena:
Bilbao: Guggenheim Bilbao, 2018
Neurriak:
23 x 30 cm
Orrialdeak:
175 or.
ISBN:
978-84-95216-86-1
Lege gordailua:
BI-1416-2018
Erakusketa:
Van Goghetik Picassora. Thannhauser legatua
Gaiak:
Artelanak | Lan-prozesua | Erretratua eta autorretratua | Teknika eta materialak
Teknikak:
Marrazkia
Artelan motak:
Pintura
Aipatutako artistak:
van Gogh, Vincent

Neska baten burua, Arles, ca. 1888ko ekainak 17
Luma eta tinta marroia, paper leunaren gainean, 18 × 19 cm
Thannhauser Bilduma, dohaintza, Justin K. Thannhauser 78.2514.20
Sinadurarik eta datarik gabe; atzean idatzia
Ur-marka partziala1: L – J D

Jatorria

Artistak John Peter Russell-i (1858–1930) bidalia, Paris, Belle-Isle eta Sydney; haren alaba Jeanne Jouve (jaiotza izenez, Russell; 1887–1948), Paris, 1930erako jada; Justin K. Thannhauser-ek Jouverengandik eskuratua, Paris, eta, gero, New York, 1938 (40115. zk.); Thannhauserrek Solomon R. Guggenheim Foundation-i legatua, New York, 1978, museoarentzako dohaintza-aginduaren, 1963, eta mailegu luzatuaren, 1965, arabera.

Materialak eta prozedura

Vincent van Goghek 1888ko ekainaren 17 inguruan idatzi eta John Peter Russell lagunari (1858–1930) igorritako gutun batean (John Peter Russell-i idatzitako gutuna, Arles, ca. 1888ko ekainak 17) sartu zuen neska baten zirriborroa-ren zati txiki hau2. Dirudienez, gutuna idazten ari zen bitartean hasi zen Van Gogh zirriborroa marrazten orri berean, eta hain buru-belarri sartu zen eginkizun horretan, ezen beste orri zuri batean hasi behar izan baitzuen gutuna berriro. Zirriborroaren atzeko aldean, jatorrizko gutunaren pasarte batzuk ikusten dira, baina esaldiak beste modu batera idatzita daude. Zera azaldu zuen Van Goghek: “Tira, gutuna idazten jarraitu ordez, arratsaldean zeru hori-berdaxkako ibaiaren ikuspegi bat margotzen ari nintzen bitartean ikusitako neskatxa zikin baten burua marrazten hasi naiz paper berean”3. Hurrengo paragrafoan, mudlark(barrabasa) hitza erabili zuen neskatxa hartaz hitz egiteko: Tamesis ibaiko lokatzetan gauza galduen bila ibiltzen ziren ume txiroak deskribatzeko erabili ohi zen hitz hori Londresen, eta hain zuzen ere bertan bizi izan zen Van Gogh 1873tik 1875era. Van Goghek erretratu haren koadro bat ere egin zuen.

Van Goghek gutuna idazteko erabilitako paper bera aukeratu zuen Neska baten burua marrazteko, ur-marka bera baitute. Kromozko kanpetxe-tintaz idatzi zituen orriaren bi aldeak, metalezko luma-buru batez4. Infragorrizko erreflektografiak erakutsi zuenez, ez zuen grafitozko azpi-marrazkirik egin zirriborrorako. Uneren batean, bitan moztu zen marrazkia, nahi gabe, seguru asko. Neskaren berezko ezkerraldeko ilean zehar diagonalean moztu zen irudia. Era berean, idazketa-arrastoak ikusten dira orriaren goiko aldean, atzealdean, jatorrizko gutunarekin zerikusia dutenak, seguru asko. Van Goghek hondoa eratzeko egindako lerro ilun elkar-gurutzatuek estaltzen dituzte hitz horiek, baina, dirudienez, goiko ertzean soilik. (JW)

[Itzulpena: Rosetta;
Egokitzapena: Guggenheim Bilbao Museoa]

Oharrak

  1. Kat. 65, liburu honetan, ur-marka osoa du: L J D L & Co [itzuli]
  2. Vincent van Gogh, Arles, John Peter Russell-i idatzia, ca. 1888ko ekainak 17, in Leo Jansen, Hans Luijten eta Nienke Bakker, argit., Vincent van Gogh: The Letters; The Complete Illustrated and Annotated Edition, Thames and Hudson, Londres, 2009, 4. alea, 133. or., 627 gutuna; online ere badago, 2010eko abenduko argitalpen elektroniko batean, www.vangoghletters.org. Datatzeari buruz, ikus kat. 65, 1. oharra, liburu honetan. Zirriborro hau F1507a (izen honekin: Neska baten burua [Neska barrabasa]) eta JH1466 da. [itzuli]
  3. . Ibid. [itzuli]
  4. X izpien fluoreszentzia bidezko azterketan kromoa aurkitu zen, zeinak iradokitzen baitu kromozko kanpetxe-tinta. Arraseko argipean begiratuta, arrasto sakon samar batzuk ikusten dira paperean, marrazki osoan zehar, metalezko luma-muturraz eginak. [itzuli]

PDF-a JAITSI