Edukira zuzenean joan

Artea eta Txina 1989 ondoren: Munduaren antzerkia

katalogoa

Cai Guo-Qiang [I]

Alexandra Munroe

Izenburua:
Cai Guo-Qiang [I]
Egilea:
Alexandra Munroe
Argitalpena:
Bilbo: Guggenheim Bilbao Museoa, 2018
Neurriak:
29 x 24 cm
Orrialdeak:
171
ISBN:
978-84-95216-84-7
Lege gordailua:
BI 238-2018
Erakusketa:
Artea eta Txina 1989 ondoren: Munduaren antzerkia
Gaiak:
Kritika | Kultura eta globalizazioa | Dualtasuna
Mugimendu artistikoak:
Arte Kontzeptuala | Land Art
Artelan motak:
Argazkia | Bideoartea | Instalazioa
Aipatutako artistak:
Cai, Guo-Qiang

96 Onddo itxurako hodeien mendea: XX. menderako proiektua
(The Century with Mushroom Clouds: Project for the 20th Century) lanerako marrazkia, 1995–96
Bolbora, tinta eta Lingzhi onddo lehorrak, paper gainean, 20 orrialdeko album tolesgarria,
28 × 481,5 × 2,1 cm irekita, 28 × 20,5 × 2,1 cm itxita.
Solomon R. Guggenheim Museum, New York, artistaren dohaintza partziala eta Zuzendariaren Batzordearen eta Batzorde Betearazlearen kideek ezarritako funtsen bidezko eskuratzea 2007.52

97 Onddo itxurako hodeien mendea: XX. menderako proiektua
(The Century with Mushroom Clouds: Project for the 20th Century), 1996
Koloretako bideoa, soinurik gabea, 1 min 47 s. Cai Studioren eskaintza

 

1984an hasi zen Cai Guo-Qiang bolborarekin esperimentatzen, eta 1989tik aurrera garatu zituen leherketek eta bolboraz egindako marrazkiek osatutako bere proiektu bereziak. Bolboraren eta Txinaren arteko ohiko identifikazioa —han asmatu baitzuten bolbora— baliatzen du iruzkin alegoriko soziopolitikoak egiteko, iruzkin biziki burutsuak, potasio nitratoaren eta antzinako medikuntzaren, su erritualen eta biolentzia modernoaren arteko asoziazio paradoxikoei buruz. Lehergaiak erabiliz aire librerako ekitaldi pirotekniko gisa edo paper gaineko bitarteko gisa, eszena artistiko global sortu berriari bere ekarpena egiteko tresna txinatar peto-petoa asmatu zuen Cai-k. Gainera, aldarrikatu zuen artea eta gerra uztartzen dituen suntsipenezko eta sormenezko katarsiak modu estrukturalean uztartzen dituela eta “operazio paralelo” bihurtzen dituela1.

1995ean New Yorken finkatu eta gutxira, Cai-k gerraren historiako hondamen-indar handienari aurre egin zion: bonba atomikoari. P.S.1 Studio programaren baitan egin zuen egonaldian, gonbita egin zioten Londresko Institute of Contemporary Arts-en egitekoak ziren In the Ruins of the Twentieth Century (1996) erakusketan parte hartzeko. Onddo itxurako hodeien mendea Cai-k hainbat tokitan egindako leherketa sorta batek osatutako obra da; barne hartzen du, besteak beste, 1951 eta 1992 bitartean arma nuklearrak probatzeko erabilitako AEBren Nevadako esparru militarrean egindakoa. Land Art joeraren Amerikako Ekialdeko basamortuetako bi kokaleku ikoniko hautatu zituen performance hura egiteko: Michael Heizer-en Uko bikoitza (Double Negative, 1969–70) eta Robert Smithson-en Malguki espirala (Spiral Jetty, 1970). Toki horietako bakoitzean, gizakiak nabarmen eraldatutako lur-eremu handietan kokatu zen Cai, eta eskuan zeukan gailu bat leherrarazi zuen, halako eran non leherketak onddo-formako hodei txiki zuri bat eratu zuen, argazki eta bideoetan gorde zuena. Cai-ren iritzian, esperimentazio, artifizio eta hondamenezko eszena horiek —amerikar peto-petoak, beren neurri eta ausardiagatik—, batzuk besteek baldintzatuta zeuden, nolabait.

Ez zait iruditzen halabeharra denik bi gauza horiek (Land Art eta arma nuklearren probalekuak) denboran bat etortzea. Nevadako proba-esparruan, milaka krater daude probek sortuak, horietako batzuk 100 metrotik gora sakonak. Etxe batzuk daude esparruan, kilometro bateko distantzia dagoela batetik bestera, elkarren berdin-berdinak, eta, bonba bakoitzaren eztandaren ondoren, etxe haietako bakoitzaren kalteak neurtzen dira. Kokalekuan, bada burdinbide bat ere, eta autobide baten gaineko pasabide bat eta kamera korazatuak, banketxeetakoak bezalakoak, suntsipenaren zenbaterainokoa aztertzeko. Xede eta erabilerarik gabeko elementu horiek guztiak bonba atomikoaren suntsitze-ahalmena erakusten duten hondakinak bihurtu ziren. Egitura horiek naturan txertatutako objektu artifizialak ere badira, eta sorkuntza artistiko modura hartu eta artelanekin aldera daitezke2.

New Yorkera itzuli zenean, zeina izan baitzen Manhattan Proiektuaren lehen egoitza, Cai-k ekitaldi bera egin zuen Dorre Bikien postaletako ikuspegi ohikoaren aurrean; haren asmoa zen —lortu ez bazuen ere— ke handi bat sortzea bonba atomikoak zituzten herrialde guztietako toki adierazgarrietan, uste osoa baitzuen onddo-formako hodeiak nolabaiteko erreakzioa eragiten zuela munduko edonorengan, eta, beraz, “bizitza garaikidearen fenomeno sinbolikoetako bat” zela3.

Baliteke Onddo itxurako hodeien mendea Cai-k Land Art joerari egindako omenaldi anbiguo bat izatea, baina orobat da suntsipen masiboko teknologiak arte modura berrimaginatzeko artistaren erronka ez hain anbiguoa. “Onddo-formako hodeia irudi ederra da, monumentala —esan zion, behin, Fei Dawei kritikariari—. XX. mendea sinbolizatzen duen sorkuntza bisuala da, eta aise gainditzen ditu bere garaiko gainerako sorkuntza artistiko guztiak”4. Galdera bat sortarazten du: Ez al du azpikoz goratze kontzeptual ia tabu horrek hankaz gora jartzen hirurogeiko hamarkadako Lan Art joeraren monumentaltasuna, leherketen eta onddo-formako hodeien ikonografia berehalako baina infinituki unibertsalagoaren bidez?

P.S.1ko erakusketan ikusgai jarritako Onddo itxurako hodeien mendea: XX. menderako proiektua obrak bideo eta argazki dokumentalak konbinatzen zituen Karramarroaren etxea (Crab House, 1996) izeneko instalazio erakusleihodun batean salgai jarritako postalekin. Orobat erakusten zen ilustrazioan agertzen den paper-bilkaria. “Turismo nuklearra” gure garai modernoaren hondakin gisa ezagutzera bultzatzen zuen “te-etxe” hartan, bisitariei gonbita egiten zitzaien Lingzhi onddo lehorrez egindako te sendagarri bat dastatzeko —onddo bat bilkari irekiaren gainean zegoela—, Cai-k proba-esparru nuklearretan egindako ikerketaren dokumentuak ikusten zituzten bitartean eta lurrean zebiltzan karramarro biziak saihesten zituzten bitartean. Onddoak eta karramarroak erradiazioak sortutako minbiziaren eta superbibentzia ebolutiboaren metafora bat ziren. AEBn gauzatutako bere lehen proiektu horretan, Cai-ren sinbolismo landuak hurrengo hamarraldietako bere obran presente egon zen fluxu-metafisika bat kodetu zuen, zeinetan agertzen baitira sistema egongaitz beraren parte gisa hondamena eta berritzea, gaixotasuna eta osatzea, artea eta gerra. —AM [Alexandra Munroe]

[Itzultzailea: Rosetta;
Egokitzapena: Guggenheim Bilbao Museoa]

Oharrak

  1. Miwon Kwon, “El arte de gastar”, hemen: Thomas Krens eta Alexandra Munroe, Cai Guo-Qiang: Quiero creer, erak. kat., Guggenheim Bilbao Museoa, Bilbo, 2009, 70. or. [itzuli]
  2. Hemen aipatua: Reiko Tomii, “Heaven, Earth, Human: Through the Imagination of Fire, Water and . . .”, hemen: Cai Guo-Qiang: Cultural Melting Bath; Projects for the 20th Century, erak. kat., Queens Museum of Art, New York, 1997, 14. or. Ikus, halaber: Ben Tufnell, “Atomic Tourism and False Memories: Cai Guo-Qiang’s The Century with Mushroom Clouds”, Tate Papers, 17. zk., 2012ko udaberria. [itzuli]
  3. Hemen aipatua: Michelle Yun, Onddo itxurako hodeien mendea obraren fitxa, hemen: Krens eta Munroe, Sinetsi nahi dut, 156. or. [itzuli]
  4. Cai Guo-Qiang, “Other Fire Projects”, hemen: Cai Guo-Qiang, Fei Dawei-ren argit., erak. kat., Fondation Cartier pour l’art contemporain, Paris; Thames & Hudson, Londres 2000, 147 or. [itzuli]

Erakusketa hautatuak

2008: Cai Guo-Qiang: I Want to Believe, Solomon R. Guggenheim Museum, New York; 2009an toki hauetara eraman zuten: Txinako Arte Museo Nazionala, Pekin, eta Guggenheim Bilbao Museoa (Cai Guo-Qiang: Sinetsi nahi dut)

PDF-a JAITSI