Edukira zuzenean joan

Artea eta Txina 1989 ondoren: Munduaren antzerkia

katalogoa

[Ukimen Sentipena taldea eta Neurketa Berria taldea]

Stephanie H. Tung

Izenburua:
[Ukimen Sentipena taldea eta Neurketa Berria taldea]
Egilea:
Stephanie H. Tung
Argitalpena:
Bilbo: Guggenheim Bilbao Museoa, 2018
Neurriak:
29 x 24 cm
Orrialdeak:
171
ISBN:
978-84-95216-84-7
Lege gordailua:
BI 238-2018
Erakusketa:
Artea eta Txina 1989 ondoren: Munduaren antzerkia
Gaiak:
Lan-prozesua | Neurketa Berria taldea | Ukimen Sentipena Taldea | Arrazionalismoa | Indibidualismoa
Artelan motak:
Inprimaketa
Aipatutako artistak:
Chen, Shaoping | Gu, Dexin | Wang, Luyan

Ukimen Sentipena taldea
(Gu Dexin eta Wang Luyan)
1988an aktiboa, Pekin

Neurketa Berria taldea
(Chen Shaoping, Gu Dexin eta Wang Luyan)
1989–95 bitartean aktiboa, Pekin

12 Ukimen Sentipena taldea
Ukimen artea (Tactile Art), 1988
Zilar-gelatinazko 16 kopia, 16,1 × 16,4 cm eta 22 × 19,2 cm bitarte bakoitza M+, Hong Kong,
Guan Yi-ren dohaintza, 2013

13 Neurketa Berria taldea
Analisia I (Analysis I), 1991
Analisia II (Analysis II), 1992
Analisia III (Analysis III), 1993
Analisia IV (Analysis IV), 1995
Analisia V (Analysis V), 1995
Bost liburu inprimatu, paper-azalaz, gutxi gorabehera 30 × 21 × 0,5 cm bakoitza.
Wang Luyan-ren bilduma, Pekin; Fei Dawei-ren bilduma

 

85eko Uhin Berriaren mugimenduaren gorenean, Pekinen egoitza hartutako hiru artistek —Chen Shaoping, Gu Dexin eta Wang Luyan-ek— berebiziko eszeptizismoz ikusten zuten nola ugaltzen zen artisten manifestuetan eta azalpenetan erretorika humanista eta arrazionalista. “Gizakia heldua zen espaziora, baina bazirudien kultura ez zihoala gizadiaren aurrerabide teknologikoen erritmo berean —azpimarratzen zuen Wang-ek—. Arte txinatar garaikideak irrazionaltasuna, grina, kontrakoa zena islatzen zuen”1. Nekatuta emozio pertsonalez eta esanahi puztuz betetako arte batez, Robert Rauschenbergen obraren 1985eko Arte Galeria Nazionaleko erakusketan inspiratu ziren artistak, beren kabuz ikertzeko praktika neo-dadak eta kontzeptualistak.

Ukimen Sentipena talde gisa lan eginez, Gu Dexin-ek eta Wang Luyan-ek prozesu sistematikoarekiko esperimentuak egin zituzten aurrena 1988ko Ukimen artea sailarekin. Itxuraz aleatorioak diren ikur txinatarrak, sinbolo matematikoak eta diagrama batean bezala ipinitako zenbakiak agertzen dira hartan, objektu konkretuen arteko erlazioa bisualki komunikatzeko asmoaz. Obra batean, eskua ikurra (手 shou) ageri da Venn-en diagrama baten bi zirkuluetan, eta ezabatu (擦 ca) eta eutsi (握 wo) ikurrak, berriz, beren intersekzioan daude, ingeniaritzako diseinu bat bezain zehatzak eta soilak. Bostekoa emateko sentsazio ukigaia ikusmenaren hizkerara eraman nahi zuten artistek; esperientzia optikoa aldatu eta publikoarekin zuzenean konektatu, artista indibidualaren bitartekaritza gabe. 1988aren amaieran, aurrera egin zuten beren esperimentuetan Analisia taldea izenarekin —taldekoak ziren ordurako Chen eta Cao Youlian ere—, eta pinturaren eraikuntza-bloke oinarrizkoena finkatzen saiatu ziren, puntuak arau-multzo galarazi baten arabera neurtuz. Ondoriozko obra, Oinarrizko existentzia: puntuen neurketa estatikoa (Basic Existence: A Static Measurement of Dots, 1988) subjektibotasunetik ihes egiteko erronkaren lekukotasuna da; marrazkiak aldatu egiten dira, puntu baten definizioaren interpretazioen arabera. Sei artisten marrazkiak aurkeztu ondoren China/Avant-Garde erakusketan 1989ko otsailean, taldeak berriz aztertu zuen zein norabidetan behar zuen mugitu. Taldeko hiru kideren iritzian, arte erabat arrazionala lortu ahal izateko, artista indibiduala guztiz ezkutatzea —baita hari uko egitea ere— zen hurrengo pauso logikoa, artelan bat sortzeko prozesuan2. Beste hiru artistek —Chen, Gu eta Wang— Neurketa Berria taldea fundatu zuten 1989ko azaroan.

Neurketa Berria taldea izenpean, bi erabaki hartu zituzten artistek: 1. taldekideek ez zituzten inoiz obrak indibidualki izenpetuko, eta erabaki artistiko guztiak bozketa eginez hartuko zituzten; 2. zenbaki bat erabiliko zen taldekideak ordezkatzeko, hau da, sinbolo huts bat, konnotazio humanistarik eta emozionalik gabea. “Gizabanakoek alde batera utzi behar dute beren nolakotasuna, taldearen mesedetan —jakinarazi zuen Wang-ek—. Guretzat arauak artistak baino garrantzitsuagoak direnez gero, erregelen hizkeran mintzatzen gara. Ikurrek eta zenbakiek hobeto igortzen dituzte gure ideiak”3.

Taldekide bakoitza markagailu baliokide batek —A1, A2 eta A3 (lerroak kolore gorri, urdin eta horietan bereizten ziren, hurrenez hurren)— irudikatzea eskatzen zuen taldearen lehen proiektuak, matematikako azterketa baten aurreko baldintzak gogorarazten zituen arau-multzo zorrotz bati atxikiz. Paper-zati garbi batean, bata bestearen ondoren, hiru artistek 45 graduko angeluak marrazten eta beren lerroek sorturiko intersekzioak markatzen zituzten. Ondoren, intersekzioak beste paper-orri batean transkribatzen zituzten, eta han berriz ere angeluak sortzeko oinarri baten moduan erabiltzen zituzten. Prozesua errepikatu egiten zen, jadanik intersekzio gehiago ezin eratu zitekeen arte: azken emaitza, besterik gabe, puntu bat zen.

Pieza hau, Analisia I deitua, 1991n jarri zen aurrenekoz ikusgai, Exceptional Passage: Chinese Avant-Garde Artists Exhibition erakusketan, Parisen egoitza hartutako kritikari eta komisario Fei Dawei-en gidaritzapean, Fukuokako Mitsubishi-jisho Artium-en, Japonian. Obra irakurtzea (du) nahi zenez gero, ikusi ordez (kan), taldeak uko egin zion paretako aurkezpen konbentzional bati; eta grafikoak, arauak eta oharrak liburuen moduan elkartzea erabaki zuen. Ez zeuzkaten ediziorik, grabaturik ez sinadurarik, eta era horretan ezabatu egin zen edonolako lotura artelan original eta bakarrarekin. Ohar-koaderno gris arruntetan aurkeztu zen lana, koaderno guztiak pilatuta, eta erakusketako bisitari asko ez ziren konturatu ere egin hura obra bat zenik.

Neurketa Berria taldeak ostera ere parte hartu zuen 1993ko China’s New Art, Post-1989 erakusketan, Hong Kong Arts Centre-n. Analisia II (1992) obran, tresna berri bat erabili zuten beren arrazionaltasunaren bilaketan: sareta. Artista bakoitzak irudi- edo testu-mota jakin bat hautatu zuen —marrazkiak, autorretratuak, errezetak hainbat herrialdetako goi-mailako sukaldaritzako plateretarako—, zatikatu zuten gero eta zein bere laukian ipini zuten (A1, A2 edo A3), sareta bakar batean. Hamabost urratseko arau-multzo konplexu bati jarraituz, lauki batzuk ezabatu ziren eta beste batzuk sareta berri batean txertatu ziren, konbinazio are bihurriagoetan sartuz hiru irudi/testu originalak. Azkenean, jatorrizko materiala zentzurik gabeko esaldi bakar batean sintetizatzen zen, puzzle moduko batean, esate baterako “azenarioak sesamo-saltsa” edo “ziazerba haize­maile edozein”. Sareta eta sareta hari zegokion arau-multzoa funtsezkoak izatera heldu ziren taldearen obrarentzat, artista bakoitzaren ekintzak irazten baitzituzten, edonolako joera pertsonalak ezabatzeko xedeaz.

Beren subjektibotasuna halako mugekin kontrolatuz, Neurketa Berria taldeak oso nozio zehatza garatu zuen arte kontzeptualaren inguruan, Sol LeWitt-en iritziarekin bat egiten zuena, orduan hasi baitziren haren testuak itzultzen: “ideia artea fabrikatzen duen makina bihurtzen da”4. Neurketa Berria taldea taldearen agindu kolektibista eta joera indibidualen ezabapena, inondik ere, erabaki-hartze eta ekoizpen mekaniko kolektibo sozialistaren prozesuaren parodia bat da. Gobernuaren agindu berria irabazi pertsonalaren bilaketa zenean, guztiz subertsiboa gertatzen zen taldeak egiten zuen indibidualtasuna baztertzeko ahalegin hura.

1995ean zehar, nazioarteko erakusketetan parte hartzen jarraitu zuen Neurketa Berria taldeak. Analisia III aurkeztu zuten Neuer Berliner Kunstverein-en, ZEROren sortzaileetako bat zen Günther Uecker artista alemanak haientzat idatzitako eskutitzekin sortutako instalazioa; Analisia IV, errezeta berreginak hainbat herrialdetako goi-mailako sukaldaritzako plateretarako, zeinaren ondorioz zerbitzatu baitziren “azenarioak sesamo-saltsan marinatuak” Configura 2: Dialog der Kulturen erakusketan, Erfurt-en, Alemanian; eta Analisia V, Bartzelonako Centre d’Art Santa Mònicako liburu-dendan aldi berean erakusgai jarri eta saldu ziren hainbat libururen nahasketa, Des del Pais del Centre: avant-gardes artistiques xineses erakusketan.

1995eko abuztuaren 3an, Guggenheim Museoko komisario batek Neurketa Berria taldearen Pekingo estudioa bisitatu zuen, eta erakusketa berri bat antolatzea proposatu zien. Lortu zutelarik hainbeste ahalegindu ondoren lortu nahi zutena, hau da, banakotasuna guztiz erauztea, zentzurik ba ote zuen beren lanarekin jarraitzea pentsatu zuen taldeak; eta, bi boto baten kontra, bereiztea erabaki zuten; eta bereiztean, etorkizuneko erakusketetarako eskaintza orori uko eginez, orobat erabaki zuten beren obra osorik suntsitzea, inork ez zezan etekin materialik atera beren eginahaletatik. Komisarioak bisita egin eta handik gutxira, jaso zituen Neurketa Berria taldeak bere ohar, zirriborro eta jatorrizko eskuizkribu guztiak, eta erre egin zituen5. —ST [Stephanie H. Tung]

[Itzultzailea: Rosetta;
Egokitzapena: Guggenheim Bilbao Museoa]

Oharrak

  1. Wang Luyan, egilearekin hizketan, irailak 30, 2008. [itzuli]
  2. Wang Luyan, egilearekin hizketan, urtarrilak 13, 2009. [itzuli]
  3. Hemen aipatua: Andrew Solomon, “Their Irony, Humor (and Art) Can Save China”, New York Times Magazine, abenduak 19, 1993. [itzuli]
  4. Sol LeWitt, Paragraphs on Conceptual Art (1967), Ye Shui-k txinerara itzulia, hemen: White Cover Book, argit. Zeng Xiaojun eta Ai Weiwei, Zhuang Hui-rekin, Tai Tei Publishing Company, Hong Kong, 1995, 137. or. [itzuli]
  5. Solasaldia Wang-ekin, urtarrilak 13, 2009. [itzuli]

Erakusketa hautatuak

12            1989: China/Avant-Garde, Arte Galeria Nazionala, Pekin

13            1991: Exceptional Passage: Chinese Avant-Garde Artists Exhibition, Mitsubishi-jisho Artium, Fukuoka, Japonia. 1993: China’s New Art, Post-1989, Hong Kong Arts Centre eta Hong Kong City Hall; Museum of Contemporary Art-era eraman zuten, Sidney (eraman zuten toki guztiak ikusteko, 293 or.). 1995: Des del Pais del Centre: avant-gardes artistiques xineses, Centre d’Art Santa Mònica, Barcelona. Configura 2: Dialog der Kulturen, Erfurt, Alemania. 1998: Inside Out: New Chinese Art, Asia Society Galleries, New York, eta P.S.1 Contemporary Art Center, Long Island City, New York; 2001ean toki hauetara eraman zuten: San Francisco Museum of Modern Art eta Asian Art Museum of San Francisco; Museo de Arte Contemporáneo de Monterrey, México; Tacoma Art Museum, Washington, eta Henry Art Gallery, Seattle; National Gallery of Australia, Canberra; eta Hong Kong Museum of Art

PDF-a JAITSI