Edukira zuzenean joan

Artea eta Txina 1989 ondoren: Munduaren antzerkia

katalogoa

Zhang Peili [I]

Katherine Grube

Izenburua:
Zhang Peili [I]
Egilea:
Katherine Grube
Argitalpena:
Bilbo: Guggenheim Bilbao Museoa, 2018
Neurriak:
29 x 24 cm
Orrialdeak:
171
ISBN:
978-84-95216-84-7
Lege gordailua:
BI 238-2018
Erakusketa:
Artea eta Txina 1989 ondoren: Munduaren antzerkia
Gaiak:
Artea eta gizartea | Sinesmena | Kolektibitatea | Indibidualismoa
Teknikak:
Olio-pintura
Artelan motak:
Argazkia | Pintura
Aipatutako artistak:
Zhang, Peili

17 Liburu marroia 1. zkia. (Brown Book No. 1), 1988
Bederatzi grabatu, zilar-gelatinazko bederatzi kopia (31,8 × 46 cm bakoitza), sakongrabatua (irudia: 29,6 × 42 cm), grabatu elektrografikoa zuri-beltzean (irudia: 26,5 × 18,7 cm), gutun-azala (11,5 × 27,5 cm) eta gomazko eskularru pare bat (26,2 × 11 cm bakoitza). M+ Sigg Collection, Hong Kong

18 “X?” saila 2. zkia. (“X?” Series No. 2), 1988
Olio-pintura mihise gainean, 175 × 198 cm. Guggenheim Abu Dhabi

19 1988ko hepatitis-izurriaren gaineko txostena (Report on the Epidemic of Hepatitis in 1988), 1988
Argi-kutxa, latexezko eskularruak igeltsu, berniz eta pigmentuarekin, eta beira, 7,5 × 170 × 48 cm.
Guggenheim Abu Dhabi

 

1986aren bukaeran, Zhang Peili beste modu batean hasi zen sorkuntza eta objektu artistikoa planteatzen. 1980 eta 1984 bitartean olio-pintura errealista landu zuen Zhejiangeko Arte Ederretako Akademian, Hangzhou-n, eta orduan hasi zen auzitan jartzen errealismoaren irudikapen-ahalmena, eta baita pinturarena ere oro har. Zhang-ek konplikaziorik gabeko koadro figuratiboen aldera bideratu zituen energia kritiko haiek, eta eguneroko gaiak lantzen zituen: igerilariak, arraunlariak, jazzeko musikariak. Kolore lauak, xehetasun minimalistak, lerro garbiak, pintzelkada suabea eta lausoa, eta giza forma eta forma fisiko soilduak erabiltzen zituen, eta hura zen errealismo sozialistan gizakiaren gaiaren irudikapen idealizatuaren eta gehiegizko adierazkortasunaren kontrako protesta egiteko zuen modua. Bere ikaskide gutxi batzuek errebeldia estilistiko beraren alde egin zuten, besteak beste Geng Jianyi-k, zeinak, Zhang eta Song Ling-ekin, Chi she edo Pool Society taldea eratu baitzuen 1986ko udaberrian.

Pool Society artista-kopuru aldakor batek osatzen zuen, Zhang, Geng Jianyi, Song Ling, Bao Jianfei eta Wang Qiang-en inguruan, eta ekintza eta interbentzio bereziak egin zituzten Hangzhou-n eta Luoyang-en 1986ko ekainetik azarora. Papera erabiliz tai-xi egiten ari ziren pertsonen irudiak egiteko, edo, beste batzuetan, beren burua biltzeko, Pool Societyk begiratu atsegin-emailea aztoratu nahi zuen, elementu bisual arrotzak ipiniz espazio publiko arruntetan. Jadanik 1986aren bukaeran, argi zegoenean beren estrategia formalek porrot egin zutela publiko orokorrarengandik espero zituzten erreakzioak eragiteko orduan, desagertu egin zen Pool Societyren surhatasuna elkarlanean bideraturiko proiektuei begira. Alabaina, taldearen esperimentu materialak eta in situ instalazioak, artisten eta publikoaren arteko elkarreraginarekin konbinaturik, pertsonalki eraldatzaileak izan ziren Zhang-entzat; X? izeneko koadro-sail berri baten sorkuntza eragin zuen, eta sail hark kritikaren arreta handia eskuratu zuen, eta estu lotu zuten artistaren karrerako lehen aldiarekin.

“X?” saila 2. zkia. (1988) 144 koadrok eratu behar zuten koadro-multzo bat zen, eta eskularru kirurgikoak eta dentista-besaulkiak irudikatzen zituzten. Artistak ez zituen inoiz bukatu. 1987ko abuztuan, konturatu zenean ezin burutuzkoa zela bere buruari jarri zion eginkizuna, Zhang-ek “Procedure of Ask First, Shoot Later: About X?” izeneko dokumentu bat sortu zuen, mihise bakoitzaren prozesu piktorikoa eta sail osoarentzako instalazio-plangintza deskribatzen zuena. Sei urratsetan eta sei azalpen-oharretan, sorkuntza-prozesu bat agertzen du testuak, non gaiaren argazki bat egiten baitzen zuri-beltzean, oihal zurietan proiektatzen eta anpliatzen zuen, marrazten zuen gero, eta azkenean kolore-bakarretan margotzen zuen, urdinez, grisez eta horiz. Instalazioak 8 × 8 metroko hamalau areto behar zituen, eta haietan, sistema­tikoki, zenbaki-izendapenaren eta gaiaren arabera hautaturiko koadro-multzo bana ipiniko zen. Obrak ikusteko zarata-maila gehienekoa zehazten zuten argibideak eransten ziren (8,3 dezibelio baino gehiago ez), areto bakoitzean eman beharreko denbora (23 eta 33 minutu bitarte), aretoak bisitatzeko sekuentzia, arroparen kolorea, areto bakoitzean une jakin batean egon beharreko pertsonen kopurua, altuera, pisua eta erlazioa. Azalpen-oharrek “fantasia huts” baten gisa deskribatzen zuten obren sorkuntza eta instalazioa, eta artistak espero zuen fantasia hark “pertzepzio bisuala gainditu edo ordezkatu” zezakeela1.

Zhang-ek X? saileko koadroak egiten jarraitu zuen 1987 eta 1988 bitartean, baina haren lana etena geratu zen hepatitis-izurri bat zabaldu zenean Shanghai eta Hangzhouren inguruan. Albisteen arabera, kalkulatzen zen 1988ko urtarrilaren eta martxoaren artean, Shanghain bakarrik hiru mila lagun baino gehiago gaixotu zirela hepatitis A-rekin, txirla kutsatuak jateagatik. Zhang izan zen Hangzhoun gaixotu zenetako bat. Lehenago beste hepatitis larriago bat izan zuen, 1984an izan zen beste izurri batean, eta haurtzaroa ospitaletik sartu eta atera eman zuenez, 1988ko esperientziak gai medikuetara eta zirkulazio-sistemetara eraman zuten Zhang.

Garai berean sortuak dira, 1988an, 1988ko hepatitis-izurriaren gaineko txostena eta Liburu marroia 1. zkia.; biak dira paziente batek tresna medikuez eta kutsaduraren dinamikaz duen kezkaren ingurukoak. 1988ko hepatitis-izurriaren gaineko txostena izeneko obrak zuzenenean lantzen du hepatitis-izurria, eta esperimentu biologiko baten antz handiagoa du artelan batena baino. Hogeita zazpi beirazko xaflek osatzen dute, eta haietan eskularru kirurgikoak daude, igeltsu-hautsaren eta bernizaren konbinazio batez eta pigmentu piktorikoarekin nahasturik margotuak. Eskularru tindatu horiek —batzuk hautsiak edo zatikatuak, beste batzuk osoak, beirazko bi xaflen artean prentsatuak eta zigilatuak—, espezimen biologikoak dirudite, mikroskopioan behatuak izateko prestatuak, eta, argizko kutxa batean aurkeztuak daudelarik, efektu hori areagotua gertatzen da.

Liburu marroia 1. zkia. postako lau bidalketen bitartez garatu zen, Pekineko Arte Ederretako Akademia Zentraleko 157 ikasle zoriz hautaturi bidalita. Hartzaileen kopuruak gora egiten zuen bidalketa bakoitzean, eta mezu bakoitzak bere eduki berezia zeukan: aurrenekoa hemezortzi pertsonari zuzendua zen, eta baziren gutun haietan eskularru bat eta argibide-multzo oso bat. Lege-hizkuntzan zeuden idatziak, eta argibide haiek jakinarazten zioten hartzaileari mezua ez zela beste inorentzat baliagarria eta ez zuela “erlaziorik batere zeure iraganako ekintza on edo okerrekin”; horrez gainera, gomendatzen zion hartzaileari inondik ere ez zuela saiatu behar “beste hartzaile” batzuk aurkitzen, ezta “artikulu honen bidaltzailea” ere2. Bigarren eta hirugarren mezua, hurrenez hurren, hogei eta hogeita hamar pertsonari bidali zitzaien, eta baziren hartan argibideak eta eskularru beraren zati bat, 1/20 edo 1/30. Azkeneko mezua laurogeita bederatzi pertsonari bidali zitzaien, eta zortzigarren argibidea, azkena, besterik ez zegoen hartan: “Mesedez, segi orain arte bezala zentzu guztietan”3. Zhang-ek obraren zirkulazioa posta-sisteman zehar haren erakusketa gisa ulertu zuen. Gaur egun, obra hori dokumentazioaren bidez baizik ez da existitzen: hamar argazkiren multzo bat, bidalketaren prestakuntza eta bidalketaren prozesua dokumentatzen duena, bidaltzaile bat, latexezko pare bat eskularru eta dokumentu bat bidalketen data, bakoitzaren edukia, argibideen ale bat eta hartzaileen zerrenda bat dauzkana.

Sarrera honetan analizatzen diren testuan oinarrituriko obrak Zhangek bideo-arteari aplikatu zion modu berritzailearen aurrekari hurbilak dira, hain zuzen ere haren 30 × 30 (1988) lana hartzen baita oro har Txinako lehen bideoarteko lehen obra delakoan. 30 × 30 Zhangen garai hartako esplorazio etengabearen ondorioa da; lan hartan, egileak aztertzen zituen zer modutan tankeratzen eta oinarritzen dituen prozedurak jokamoldeak, prozedura formalen erregulazio inbasibo eta maiz arbitrarioak, eta nola egituratzen dituen zigor-mehatxuez jokamolde sozialak. Obra batzuk, hala nola Arte-proiektu 1. zkia. (Art Project No. 1), Liburu marroia 1. zkia, eta X? sailaren ekoizpen eta instala­ziorako argibideak, gehienetan Txinako kontzeptualismoaren itzulerarekin lotuak, hobeto ulertuko dira beharbada gizatasuna argitara aterarazteko saioen moduan, nola jokamolde instituzionalizatuek eta onarturiko sinesteek beren prozesu eta prozeduretan gizabanakotasuna baztertzen duten analizatzen baitute. —KG [Katherine Grube]

[Itzultzailea: Rosetta;
Egokitzapena: Guggenheim Bilbao Museoa]

Oharrak

  1. Zhang Peili, ‘Xian zou hou zhan’ de chengxu—guanyu X? (“Lehendabizi galdetu eta gero tiro egiteko prozedura: X? i buruz”, 1987), hemen: Zhang Peili yishu gongzuo shouce (Zhang Peili-ren artelanaren eskuliburua), argit. Huang Zhuan eta Wang Jing, OCT Contemporary Art Terminal, Shenzhen; Lingnan Art Publishing, Guangzhou, 2008, 95–99 or. [itzuli]
  2. Zhang Peili, Hepishu 1 hao (Liburu marroia 1. zkia.) (1988), hemen: ibid., 134–35 or. [itzuli]
  3. Ibid. [itzuli]

Erakusketa hautatuak

17            2011: Certain Pleasure: Zhang Peili Retrospective, Minsheng Art Museum, Shanghai. 2015: The M+ Sigg Collection: Chinese Art from the 1970s to Now, The Whitworth, Manchesterko Unibertsitatea; 2016an ArtisTree-ra eraman zuten, Hong Kongera (M+ Sigg Collection: Forty Years of Contemporary Chinese Art izenarekin)

18            1989: China/Avant-Garde, Arte Galeria Nazionala, Pekin. 1993: Zhang Peili-ren banakako erakusketa, Galerie Crousel-Robelin, Paris. 1995: Des del Pais del Centre: avant-gardes artistiques xineses, Centre d’Art Santa Mònica, Bartzelona. 2007: ’85 New Wave: The Birth of Chinese Contemporary Art, Ullens Center for Contemporary Art, Pekin

19            1989: China/Avant-Garde, Arte Galeria Nazionala, Pekin. 2007: ’85 New Wave: The Birth of Chinese Contemporary Art, Ullens Center for Contemporary Art, Pekin

PDF-a JAITSI