Edukira zuzenean joan

Artea eta Txina 1989 ondoren: Munduaren antzerkia

katalogoa

Shanghai Contemporary Art Archival Project (Shangaiko Arte Garaikidearen Artxiboaren gaineko proiektua), 1998–2012

Lu Mingjun

Izenburua:
Shanghai Contemporary Art Archival Project (Shangaiko Arte Garaikidearen Artxiboaren gaineko proiektua), 1998–2012
Egilea:
Lu Mingjun
Argitalpena:
Bilbo: Guggenheim Bilbao Museoa, 2018
Neurriak:
29 x 24 cm
Orrialdeak:
171
ISBN:
978-84-95216-84-7
Lege gordailua:
BI 238-2018
Erakusketa:
Artea eta Txina 1989 ondoren: Munduaren antzerkia
Gaiak:
Artea eta ekonomia | Artea eta identitatea | Artea. Merkatua | Kontsumoa | Kultura eta globalizazioa | Zentsura
Aipatutako artistak:
Xu, Zhen | Yang, Fudong | Yang, Zhenzhong

105 Komisario gisa artistak berak jardundako erakusketak,
are sozialak eta tokiko artistentzako azpiegiturak sustatzeko
, 1998–2012
15 erakusketa, Shanghaiko hainbat lekutan
Komisarioak (egindako erakusketa-kopuruaren arabera eta ordena kronologikoan): Xu Zhen, Yang Zhenzhong, Jin Feng, Alexander Brandt, Tang Maohong, Huang Kui, Yang Fudong, Liu Jianhua, Shi Yong, Shi Qing, Jin Feng, Zhou Xiaohu, Lu Xinghua, Ding Li, Philippe Pirotte eta Colin Chinnery

106 BizArt Art Center, Shanghai, 1998–2010
Irabazi asmorik gabeko erakunde artistikoa, Shanghain eta beste toki batzuetan arte garaikidea sustatzeko xedea zuena, erakusketak eta beste jarduera artistiko batzuk antolatuz
164 arte-ekitaldi, besteak beste erakusketak, sinposioak, performanceak, proiektu publikoak eta egoitza-egonaldiak, hainbat herrialdetako 433 artistarekin
Sortzailea eta zuzendaria: Davide Quadrio; zuzendari artistikoa: Xu Zhen

107 Art-Ba-Ba Arte Garaikideko Komunitatea, 2006–
Foroa Interneten, arte garaikideari buruzko eztabaida eta debate ireki eta anonimoak egiteko Art-ba-ba.com
Sortzaileak: Huang Kui, Jin Feng, Xu Zhen eta Yang Zhenzhong

 

1999ko apirilaren 10ean, zalaparta handiz zabaldu zen Art for Sale (Artea salgai) erakusketa, Xu Zhen, Yang Zhenzhong eta Alexander Brandt artistak komisario zirela, Shanghai Square saltegiko laugarren solairuko lokal huts batean, Shangaiko Huaihai kalean. Erakusketan hogeita hamahiru artistek parte hartu zuten, besteren artean Chen Shaoxiong, Geng Jianyi, Hu Jieming, Kan Xuan, Li Yongbin, Liu Wei, Davide Quadrio, Song Dong, Wang Shanxiang, Yang Fudong, Zhang Peili, Zhao Bandi eta Zhu Jia-k. Bi sailek osatua zen: bata “supermerkatu-espazioa” zen, eta hartan artistek salgai zeuden produktuen gisa saltzen zituzten beren artelanak, berez supermerkatukoak diren formulak baliatuz: iragarkiak, prezioa agertzen zuten etiketak, produktuak eskura miatu ahal izateko. Beste saila “instalazioetarako espazioa” zen, eta hartan artista-talde berak aurkezten zituen saltegiko espazioan erakusgai zeuden obrekin kontzeptualki lotuak zeuden artelanak. Erakusketa merkataritza-espazio batean antolatu zenez, eta, gainera, kanpotik egiazko denda emateko moduan diseinatu zelarik, inaugurazioak sekulako bisitariak erakarri zituen, besteak beste, artearen ohiko publikoa nahiz ustekabean han ziren erosleak.

Erakusketen antolamenduaren usadio tradizionalei buruzko beste berrikuntza bat eginez, hiru komisarioek beren ekimenez bilatu zuten merkataritza-babesa, eta funtsak biltzeko ekitaldi bat antolatu zuten, baina haien itxaropenak ez ziren bete; diru-kopuru txiki bat besterik ez zuten bildu. Artistek berek ordaindu zuten erakusketaren gastuen parterik handiena. Erakustaldiaren legezkotasuna bermatzeko xedeaz, Song Dongen aurkezpenaren bitartez, gaur desagertua den Arte Modernoko Zentroa, China National Publishing Industry Trading Corporation-en sail bat zena (Txinako Argitalpen Industriaren Merkataritza Korporazio Industrial Nazionala), gonbidatu zuten antolatzaileek erakunde ostatu-emaile gisa. Lotura hura izanik ere, apirilaren 13an, erakusketa inauguratu eta hiru egun bakarrik pasatu zirela, Luwan-go barrutiko Segurtasun Publikoko Bulegoak itxi egin zuen, agintari eskudundunek hartarako baimenik eman ez zutela argudiatuta, obra batzuen edukia pornografikoa zela, eta, bereziki “supermerkatu” saila ez omen zela legezkoa. Biharamunean, Xinmin Evening News egunkariak erakusketa gogorkeriaz kondenatzen zuen editorial bat argitaratu zuen lehen orrian.

Art for Sale erakusketaren ondoren, haren artista-komisarioek ildo bereko erakusketa esperimentalak antolatzen jarraitu zuten, hala nola The Same but Also Changed (Gauza bera baina aldatua ere bai, 1999), Useful Life (Bizitza probetxugarria, 2000), Port (Portua, 2001), Fang Mingzhen and Fang Mingzhu (Fang Mingzhen eta Fang Mingzhu, 2002) eta Dial 62761232-Courier Exhibition (Markatu 62761232-Mezulari--erakusketa, 2004). Erakusketa berrienek ere —Poster Exhibition (Kartel-erakusketa, 2011), Edit: Image Fetish and Phobia (Editatu: irudiaren fetixeak eta fobiak, 2012) eta Inventing Ritual (Errituala asmatuz, 2015)— Art for Sale erakusketaren bide beretik jarraitu zuten, erakusketen hizkuntza-jardunean zentratuz. Era berean, aipagarria da BizArt Art Center; Shanghain fundatu zen 1998an arte-zentro beregain eta irabazi asmorik gabeko gisa, Davide Quadrio artista, komisario eta proiektu-koordinatzaile italiarraren zuzendaritzapean. Izenak adierazten duen bezala, negozioa eta artea bateratzen ditu haren egitekoak. Xu Zhen 2000. urtean elkartu zen BizArt-era zuzendari artistiko gisa, eta erakusketez eta antzeko proiektuez arduratu zen. BizArt 2010ean itxi zen, eta berrehun erakusketa, performance, hitzaldi eta sinposio inguru antolatu zituen, haien artean Tehching Hsieh—A Presentation of His Works (Tehching Hsieh: Haren lanen aurkezpena, 2000ko azaroa), Overseas Contemporary Chinese Art: Fei Dawei Lecture (Arte txinatar garaikidea atzerrian: Fei Dawei-ren hitzaldia, 2000ko azaroa), International Meeting between Autonomous Cultural Centers (Zentro Kultural Beregainen Nazioarteko Bilkura, 2004ko iraila) eta Polit-Sheer-Form Office in Shanghai (Polit-Sheer-Form Office Shanghain, 2007ko abendua). Garai hartan Txinan aktiboenak ziren artista askok, haien artean Zheng Guogu, Liu Wei, Zhou Xiaohu, Shao Yi, Shi Qing, Liang Yue eta Jin Feng-ek, orobat parte hartu zuten han banakako erakusketetan eta erakusketa kolektiboetan.

2006an fundatu zuen Xu Zhenek Art-Ba-Ba Arte Garaikideko Zentroaren webgunea. Txinako foro publiko aktiboena izatera heldu zen, eta komentario anonimoak onartzen zituen online komunitate bakanetako bat. Art-Ba-Ba izenak hiru esanahi-geruza dauzka. Lehena, Ba-Ba, Mila eta bat gau obrako “Ali Baba eta berrogei lapurrak” ipuinetik dator, nahiz eta erreferentzia egiten dion Alibaba-ri ere —Jack Ma-k 1999an sortu zuen merkataritza elektronikoko plataformari—, eta, hortaz, arte garaikideari buruz informazioa, ezaupideak eta jakintza biltzeko espazio baten moduan taxutu zen. Bigarrenak, webguneak heziketa-betekizuna betetzen du; Ba-Ba adierazpideak “aita” esan nahi du txineraz, “aitaren irakasgaiei” egindako erreferentzia da, eta familia-esperientzia txinatarraren zutabeetako bat. Hirugarrena espazio irekia da, taberna bat edo kafetegi bat esate baterako, non mundu osoko artistak biltzea espero baita; “Ba”k berebat esan nahi du “taberna” edo “kafetegia” txineraz. Atzerritik zetozen arte garaikideari buruzko azken albisteak eta saiakera kritikoak itzultzeko eta zabaltzeko ere erabili zuen Xuk plataforma hori; testu hoberenetako batzuk Geometry (Geometria) eta Outstanding Pages (Orri nabarmenduak) argitalpenetan bildu ziren, eta eragin handia izan zuten artisten gainean.

Ekimen horiek guztiak —Art for Sale eta Useful Life, BizArtek bideratzen zituen jarduerak eta Art-Ba-Ba Interneteko plataformaren sorkuntza—, maila desberdinetan, Mendebaldeko irabazi asmorik gabeko arte-sisteman inspiratu ziren, baina, eta hau da garrantzitsua, inolako babesik jaso gabe sistemaren aldetik, erakusketa-instalaziorik gabe, diru-laguntzarik gabe. Artista gazte, sutsu eta idealistek bideratutako antolamendu espontaneo baten emaitza izan ziren, nagusiki Xu Zhen-ek eta Yang Zhenzhong-ek gidaturik, eta guztien ekimen indibidualak bateratu ziren “komunitate” utopiko bat sortzeko. Bada ahaztu behar ez den bereizkuntza garrantzitsu bat, ordea: 2000. urtea baino lehen, artista horiek beren kabuz jarduten ziren, eta artearen sistemaren bermerik gabe sortzen zituzten beren espazioak; gero, arte-sistema sendotuz joan zenean eta kapitala eskala handian hasi zenean esku hartzen, 2000. urtearen ondoren, praktika haien eginkizuna ez zen jadanik, besterik gabe, auto-antolamendua izan; aitzitik, artearen kapitalizazioaren eta haren kritikaren interferentzia-ñabardurak hartzen hasi zen. Zentzu horretan, esan liteke “azpiegiturako proiektu” masibo bat izan zela hura Shanghaiko arte garaikidearentzat. Bitxia bada ere, esperimentu haiek, azkenean, zuzenean edo zeharka, arte-kapitalaren zerbitzura amaitu zuten. Arrazoi horrengatik, besteak beste, fundatu zuen gero Xu Zhen-ek MadeIn Company, interferentziak eta kritikak kapital artistikoaren sistemaren barrutik egiteko.

MadeIn Companyk 2009an ireki zituen ofizialki ateak. MadeIn izenak bi esanahi ditu. Aurrenekoa izen ingelesa da, eta ekoizpena inplikatzen du. Bigarrena izen txinatarraren esanahia da (Mei ding, 没顶), eta “mugarik gabe” itzultzen da. MadeIn proiektuan bat egiten dute Xuren identitateek artista, komisario eta enpresaburu gisa, Xuk berariaz ezabatu baititu horien arteko bereizketak. Oinarri horretatik abiatua, MadeIn Company izenarekin, erakusketak egiten eta talde-erakusketetan parte hartzen hasi zen Xu. 2012an, aldi baterako erakusketak eta performanceak hasi zen antolatzen, Art-Ba-Ba Mobile Space izenpean, esperimentu berriak sustatzeko. Zentzu batean, BizArten luzapen bat zen hori, baina salbuespen batekin: jadanik ez zegoen erakusketa-espazio finkorik. Ekitaldi horiek artisten estudioetan egiten ziren, erakusketa-espazioetan, plaza publikoetan; edo sorkuntza-lana beste edozein tokitan egin zitekeen, modu irekian, beraz, museo eta galerietako “kubo zuri” delakoaren eredutik aldenduz.

Erakusketa-metodoei eta hizkuntza-formei dagokienez Xuren aurreko praktiken aztarren batzuk geratzen badira ere, erabat aldatu dira diskurtso-egitura eta ekoizpen-mekanismo orokorrak. Praktika horiek denek merkataritza edo kapitala ukitzen dutela da, ordea, auziaren muina. Xuren ikuspegitik, komertzializazioa izan da 2006az gero arte garaikide txinatarraren errealitate nagusia. Mende berriaren hasieran, Txinaren oparoaldi ekonomikoak eta galeria globalaren eta erakusketa-industrien zabalkundeak modu naturalean sustatu dute artearen merkantilizazioa. Gainera, 2006 inguruan, berregituraketa ekonomikoa eta Txinako higiezinen merkatuaren gaineko kontrol berriak zirela-eta, arte garaikidearen sistemaren aldeko hautua egin behar izan zuen kapital pribatu askok. Garai hartan, komertzializazioa nagusitu zen artearen munduan, baina, industria ondo sustraiturik ez zegoenez, ezin izan ziren saihestu aktibo-burbuila batzuk. Zentzu horretan, esan liteke Xuren praktika dela, globalizazioa atzean duela, Txinako gizartearen, kulturaren eta arte-sistemaren irudikapen sintomatikorik egokiena. Irudikapen hori ez da jadanik kritika dogmatiko huts bat; aitzitik, bizkor ohartuta denboran zehar izandako aldaketez, interbentzio aktiboa erabiltzen du arte-sistema zurrundu eta kontserbatzaile baten aldera jotzen duen sistema kapitalistaren baitako indarra izateko, ostera ere barneko interferentzia-iturri edo eraikuntza-indar suntsitzaile bihurtzeko. Zentzu horretan, proiektu hau poparen estrategia kritikoenekin lotua dago. —LMJ [Lu Mingjun]

[Itzultzailea: Rosetta;
Egokitzapena: Guggenheim Bilbao Museoa]

PDF-a JAITSI