katalogoa
Olga Fröbe-Kapteyn
Fabio Merlini eta Riccardo Bernardini
- Izenburua:
- Olga Fröbe-Kapteyn
- Egilea:
- Fabio Merlini eta Riccardo Bernardini
- Argitalpena:
- Bilbo: FMGB Guggenheim Bilbao Museoa eta Editions du Centre Pompidou, 2021
- Neurriak:
- 22,5 x 30
- Orrialdeak:
- 350
- ISBN:
- 978-84-95216-93-9
- Lege gordailua:
- BI-01621-2021
- Erakusketa:
- Emakumeak abstrakziogile
- Gaiak:
- Gizakia | Emakumea artean | Generoa eta sexualitatea | Heriotza | Artea. Teoria | Artearen historia | Ibilbide artistikoa | Lan intelektuala | Sorkuntza artistikoa | Geometria | Kolorea | Beltza | Urrea | Sinbologia | Bitxi-diseinua | Jantziak | Ikonoa | Municheko Kosmikoen Zirkulua | Warburg Institute | Zuricheko Arte Aplikatuen Eskola | Espiritualtasuna | Eranos Zirkulua | Teosofia | Feminismoa | Munich | Ascona | Zurich | Alfons Rosenberg | Alice Ann Bailey | André Jolles | Carl Gustav Jung | Iwan Fröbe | Ludwig Derleth | Rudolf Otto | Traszendentzia | Mugimendu sozialak
- Mugimendu artistikoak:
- Arte Abstraktua
- Teknikak:
- Brodatua | Marrazkia
- Artelan motak:
- Pintura
- Aipatutako artistak:
- Fröbe-Kapteyn, Olga
1881, Londres (Erresuma Batua) – 1962, Ascona (Suitza)
Olga Fröbe-Kapteynek holandarrak zituen gurasoak; txikitatik erakutsi zuen ikonografiarako interesa, aitak, Albertus Philippus Kapteynek (edo Kapteijn), pelikula fotografikoa errebelatzen zuen bitartean bere gela ilunean, alabaren begirada jakin-minezkoaren aurrean. Haren amak, Geertruida (Truus) Agneta Kapteyn-Muysken, emakumeak emantzipatzeko eta berrikuntza sozialeko mugimendu batean parte hartu zuen. 1900ean jadanik, Fröbe-Kapteyn Züricheko Arte Aplikatuen Eskolara joan zen, non nabarmendu egin baitzen josten, brodatzen eta bitxigintzan. 1906tik 1909ra Artearen Historia ikasi zuen Züricheko Unibertsitatean. 1909an Iwan Fröberekin ezkondu zen; Fröbe flauta-jotzailea eta orkestra-zuzendaria zen.
Munichen egonaldi bat egin ondoren, Fröbe senar-emaztea André Jolles filologoarekin biltzen zen maiz Berlinen, zeinak 1911n L’aiguille (Orratza) josketa-zirkulua sortu baitzuen: Fröbe-Kapteynek brodatu korapilatsuekin apaintzen zituen Jollesen jantziak, Grezia klasikoan oinarrituak. 1915ean alargundu egin zen; zirkulu kultural bat izan zuen Zürichen, eta 1919–20an tratamendu natural batzuk aplikatu zizkion bere buruari Asconako Monte Verità erietxean. 1920an Asconan hartu zuen bizilekua, Gabriella Etxean. “Kontzentrazio-diziplina”ko aldi bat bizi izan zuen han, zeinean —alabaren lagunarte bakarraz— espiritualtasuna aztertzeari eman baitzitzaion.
Ludwig Derlethek, Municheko “Kosmikoak” taldearen hurbileko poeta eta mistikoak, sinboloen ezagutzan barneratzera adoretu zuen Fröbe-Kapteyn. 1927an, “marrazki geometriko” bat egiten ari zen bitartean, hitzaldi areto bat eraikitzea bururatu zitzaion. Marrazkia “meditazio-panel” sail batekoa zen; 1926tik 1934 bitartera pintatutako koadroak ziren, efektismo handikoak, baina “izugarrizko hoztasuna” zerienak, Alfons Rosenberg, erlijioen filosofoaren arabera. Meditazioko koadro horien zorroztasun geometrikoak formaren ezein naturalismo saihesten du eta koloreen hautapenagatik baieztatuta geratzen da, hotzak baitira gehienbat koloreak, eta beltzaren (itzala, negatibotasuna, heriotza) eta urrearen (argia, positibotasuna, bizitza) arteko funtsezko dialektika bat itzultzen dutenak. Ezein gorpuztasunik ez duen espiritualtasun bat agerian jartzen duen abstrakzio mota bat da emaitza.
Alice Ann Bailey teosofoarekin 1928tik 1932ra elkarlanean aritu ondoren, Fröbe- Kapteyn prest zegoen 1933an Eranos Zirkulua sortzeko; izen hori (“banketea” grekoz) Rudolf Ottok, erlijioen historialariak, iradoki zion. Eranos Hitzaldiek, gaur egun oraindik egiten direnak, XX. eta XXI. mendeetako erudito asko eta eragin handikoak biltzen dituzte. 1934an Carl Gustav Jungek ikerketa ikonografiko bat enkargatu zion alkimiari eta arketipoei buruzko bere ikerketarako. Milaka irudi sinbolikoek Sinbolismoari buruzko Ikerketarako Eranos Artxiboa eratuko zuten (1950eko hamarkadaren erdialdera Warburg Instituteri eman zitzaiona). Jungen “irudimen aktiboaren” teoriaren teknikari jarraiki Fröbe-Kapteynek egin zuen barne-lana 1934tik 1938ra bitartean pintatutako hirurehunetik gora “ikuspenetan” dokumentatuta geratu zen. “Giza izatearen gauzarik sakonenak […] irudien bitartez bakarrik adieraz daitekeela” konbentzituta, Eranos, bere helburu kulturala, garatzeari eman zitzaion Fröbe-Kapteyn bere bizitzako bigarren erdialdean.
[Itzulpena: Rosetta Testu-Zerbitzuak, SL]