katalogoa
Natalia Goncharova
Elitza Dulguerova
- Izenburua:
- Natalia Goncharova
- Egilea:
- Elitza Dulguerova
- Argitalpena:
- Bilbo: FMGB Guggenheim Bilbao Museoa eta Editions du Centre Pompidou, 2021
- Neurriak:
- 22,5 x 30
- Orrialdeak:
- 350
- ISBN:
- 978-84-95216-93-9
- Lege gordailua:
- BI-01621-2021
- Erakusketa:
- Emakumeak abstrakziogile
- Gaiak:
- Emakumea artean | Generoa eta sexualitatea | Giza gorputza | Artea eta erlijioa | Artea eta literatura | Artearen historia | Ibilbide artistikoa | Sorkuntza artistikoa | Dekorazio-arteak | Eszenografia | Jantzi-diseinua | Erakusketak | Biluzia | Lankidetza artistikoa | Pinturagintza | Der Blaue Reiter | Gazteriaren Batasuna elkartea | Moskuko Arte Ederren Akademia | Paul Guillaume Gallery | Tretiakov galeria | Balleta | Zentsura | Mosku | San Petersburgo | Berlin | Munich | Londres | Paris | Poesia | Mijail Larionov | Marina Tsvetaeva | Serguéi Diáguilev | Jaialdi eta sariak
- Mugimendu artistikoak:
- Futurismoa | Kubofuturismoa | Neoprimitibismoa | Post-Inpresionismoa | Rayonismoa
- Teknikak:
- Estanpazioa
- Artelan motak:
- Ilustrazioa | Pintura
- Aipatutako artistak:
- Goncharova, Natalia
1881, Nagaevo (Errusiako inperioa) – 1962, Paris (Frantzia)
Natalia Goncharova familia ikasi eta dirudun batean jaio zen, eta lehendabizi landaldean eta gero Moskun hazi zen. 1901ean eskulturan matrikulatu zen Pintura, Eskultura eta Arkitektura Eskolan; 1904an zilarrezko dominatxo bat jaso zuen; pinturarantz bideratu, eta pinturak ikusgai jartzen eta irakasten hasi zen. 1900ean Mijaíl Larionov pintorea ezagutu zuen, bere maitale (ez ziren 1955 arte ezkonduko) eta konplize profesional bihurtuko zena.
1910ean Goncharovaren bakarkako lehenengo erakusketak, egun bakarra iraun zuenak, pornografiagatiko zentsura eta epaiketa eragin zituen: haren biluzi femeninoen modernotasunak sortu zuen txundidura emakume batek pintatu izanak bezainbatekoa izan zen. Moskun 1913an eta San Petersburgon 1914an egin zituen atzerabegirakoek harridura sortu zuten beren ugaritasunagatik (760 eta 249 obra, hurrenez hurren) eta beren tekniken aniztasunagatik: pintura, dekoratuak, ilustrazioak, estanpak, jantziak. Harrera entzutetsua eta polemikoa izan zuten. Tretiakov galeriak bi oihal erosi zituen bitartean, San Petersburgon Sinodo Santua saiatu zen blasfemoak zirelako gai erlijiosoko hamasei koadro konfiskatzen, eta, hala, komunitate artistiko eta akademikoaren aho batezko mobilizazioa eragin zuen. Kritikak goraipatu egin zuen Goncharovaren trebetasun dekoratiboa, baina uko egin zion haren eklektismo “femeninoari”1. Neoprimitibismora, kubofuturismora edo rayonismora mugatua izatea saihestuz, nahiz artistak uzten zien mugimendu horiei bere obran elkarrekin bizitzen, Goncharovak, aitzitik, “guztizaletzat” aldarrikatu zuen bere burua. Horrekin baliabide plastikoen askatasuna baieztatzen zuen, eta, bide dekoratiboak bezala (Hutsa, 1913), ateak irekitzen zizkion abstrakzioari (Eraikuntza rayonista, ca. 1913).
Larionovek 1910 eta 1914 bitartean antolatu zituen erakusketa kolektibo “muturrekoetan” parte hartu zuen Goncharovak: Le Valet de carreau, La Queue d’âne (54 obrarekin), La Cible eta N°4. Debate publikotan parte hartu zuen, Ekialdearen nagusitasuna defendatu zuen artean, liburu futuristak ilustratu zituen, “zirrimargotuta” ibili zen Moskuko kaleetan zehar 1913an, bere gorputza arkaismoaren eta modernotasun iragankorraren topaleku gisa erabiliz. Erakusketak egin zituen Munichen (Blaue Reiter, 1912), Berlinen (lehen erakusketa Der Sturm, 1912; Udazkeneko Lehen Saloi alemana, 1912), Londresen (bigarren erakusketa posinpresionista, 1912), eta Parisen (Larionovekin, Paul Guillaumeren galerian). Iliá Zdanévich poetak monografia bat argitaratu zuen 1913an Goncharovari eta Larionovi buruz. Serguéi Diáguilevek 1914an Errusiar Balletentzako Urrezko oilarraren eszenografia egitera gonbidatu zuenean, Goncharovak lankidetza emankor bati hasiera eman zion, Parisen bizi osorako bizilekua hartzera eraman zuena. 1920–30ko hamarkadetan eszenografiagile gisa lan egin eta erakusketak egin zituen nazioartean, pintore gisa baino gehiago, nahiz gerora gero eta zailtasun material gehiago aurkituko zituen. Marina Tsvetaeva poetak saiakera magistral bat eskaini zion 1929an2. Goncharovaren obra, Larionovenarekin batera, 1950eko hamarkadan berraurkitu zen.
[Itzulpena: Rosetta Testu-Zerbitzuak, SL]