katalogoa
Ruth Asawa
Christine Macel
- Izenburua:
- Ruth Asawa
- Egilea:
- Christine Macel
- Argitalpena:
- Bilbo: FMGB Guggenheim Bilbao Museoa eta Editions du Centre Pompidou, 2021
- Neurriak:
- 22,5 x 30
- Orrialdeak:
- 350
- ISBN:
- 978-84-95216-93-9
- Lege gordailua:
- BI-01621-2021
- Erakusketa:
- Emakumeak abstrakziogile
- Gaiak:
- Emakumea artean | Generoa eta sexualitatea | Artea eta hezkuntza | Artearen historia | Eragin artistikoa | Ibilbide artistikoa | Esperimentazio artistikoa | Sorkuntza artistikoa | Argia | Gardentasuna | Espazioa | Biomorfoa | Materiala | Dekorazio-arteak | Erakusketak | Black Mountain College | Alvarado School Arts Workshop | Pulitzer Arts Foundation | Bigarren Mundu Gerra | Ingurunea eta natura | Landareak | AEB | Japonia | Metal | Buckminster Fuller | Josef Albers | Joseph Lanier | Amatasuna
- Mugimendu artistikoak:
- Arte Abstraktua
- Artelan motak:
- Eskultura | Kokapen zehatzerako artea
- Aipatutako artistak:
- Asawa, Ruth
1926, Norwalk (KA, AEB) – 2013, San Frantzisko (KA, AEB)
Ruth Asawa, Black Mountain Collegen hiru urtez Joseph Albers artistaren eskolak jaso ondoren San Frantziskon finkatua, Estatu Batuetako eskultore garrantzitsuenetako bat izan zen 1950eko hamarkadatik aurrera, baina AEBetako mendebaldeko kostatik harago ez zuen aitorpena lortu 2010eko hamarkada arte. Haren eskultura metalezkoak —1947an Mexikoko azoka batean ikusi zituen arrautza-saski batzuek inspiratuak eta naturarekin lotura estua izateagatik bereziak— guztiz originalak dira, baina haren obra —50 urte luzeko lana— hasieratik bertatik izan zen baztertua segur aski, erabiltzen zuen materiala zela-eta ezin bide zelako eskultura-lantzat hartu. Hala, dekorazio-arteen sailean sailkatuta geratu zen betiko. Berriki, 2019an, Asawaren esperimentazioen garrantzi itzelaz ohartzeko aukera eman digu Saint-Louiseko Pulitzer Arts Foundationen erakusketak: esperimentazio horiek eskultura organiko abstraktu bat sortzen dute, metal mota desberdinak egitura gero eta konplexuagoetan txirikordatzen dituena, eta sendotasuna eta gardentasuna, argia eta itzala, barnealdea eta kanpoaldea (baita eskultura inguratzen duen espazioa bera ere) behin eta berriz baliatzen dituena. 1950eko eta 1960ko hamarkadetako pieza batzuk —oso-osorik eskuz egindako hari metalikozko egiturak—, elkarri gainjarritako formak dira, txikienak handienetan sartuta daudela.
Eskultura horiek Asawaren eguneroko marrazketa-praktikarekin loturik daude (gurasoekin Japoniatik emigratuta, Bigarren Mundu Gerrako eremu batean preso zegoela hasi zen Asawa marrazten), eta espazioan eskegitako benetako marrazki gisa ageri zaizkigu begien aurrean. Egia esan, Asawaren lana ezin da bereizi haren bizitzatik. Oso lotuta dago haren ingurune material, familiar eta sozialarekin. Izan ere, haurtzaroko baserriko lana, landareekin izandako harremana eta haien ernamuintze-prozesua bera —eragin erabakigarriak guztiak— ekartzen dizkigu gogora. Asawak, bere burua “artistatzat, emakumetzat eta amatzat” zuenak, eta bere sei seme-alabak lanean laguntzera adoretzen zituenak, lantegi erraldoi bihurtu zuen bere etxea, bere senar Joseph Lanier arkitektoarekin partekatzen zuena. Paradoxa bada ere, planteamendu orohartzaile eta original horrek haren obrari buruzko ikuspegi murriztaile bat zabaldu zuen 1950eko hamarkadan, artista bera etxerako eskultura apaingarriak egiten zituen housewife (etxekoandre) huts gisa hartzeraino, nahiz eta haren lagun (eta irakasle izandako) Richard Buckminster Fullerrek sutsuki defendatu zuen beti1. Bere artearen eta espazio komunaren arteko continuuma zabaltzeaz gain, Asawak espazio publikoko eskulturara ere hedatu zuen bere jarduera 1968an, eta, gainera, arte-hezkuntzan inplikatu zen; urte hartan bertan, adibidez, San Frantziskoko Alvarado School Arts Workshops tailer-programaren sortzaileetako bat izan zen. “Egitea bizitzea da. Horrek besterik ez du axola!”2, esaten zuen artistak.
[Itzulpena: Rosetta Testu-Zerbitzuak, SL]
Oharrak
- Richard Buckminster Fuller, “Aitortzen dut, inolako zalantzarik gabe, Ruth Asawa inoiz aurrez aurre izan dudan artistarik dotoreena, emankorrena eta inspiratuena dela”, Ruth Asawa Guggenheim Fundazioaren urteko beka-progamarako hautagai izateko gomendioa, 1971, hemen: Tiffany Bell, “Ruth Asawa: Working from Nothing”, hemen: Ruth Asawa, New York, David Zwirner Books, 2018.
- Ruth Asawa, hemen: Helen Molesworth, “‘San Frantzisko Housewife and Mother’, hemen: Ruth Asawa: Life’s Work”, Tamara H. Schenkenberg (ed.), erak. kat., Saint-Louis, Pulitzer Arts Foundation/New Haven, Yale University Press, 2019, 35. or.