katalogoa
Marie Menken
Jonathan Pouthier
- Izenburua:
- Marie Menken
- Egilea:
- Jonathan Pouthier
- Argitalpena:
- Bilbo: FMGB Guggenheim Bilbao Museoa eta Editions du Centre Pompidou, 2021
- Neurriak:
- 22,5 x 30
- Orrialdeak:
- 350
- ISBN:
- 978-84-95216-93-9
- Lege gordailua:
- BI-01621-2021
- Erakusketa:
- Emakumeak abstrakziogile
- Gaiak:
- Emakumea artean | Artea eta denbora | Artea eta kirola | Artearen historia | Pintura | Eragin artistikoa | Ibilbide artistikoa | Esperimentazio artistikoa | Sorkuntza artistikoa | Argia | Lan-prozesua | Beira | Mugimendua | Erakusketak | Lankidetza artistikoa | Pinturagintza | New Yorkeko Eskola | The Gryphon Group | Betty Parsons galeria | Tibor de Nagy galeria | Bigarren Mundu Gerra | New York | Alfred Leslie | Franz Kline | Hans Namuth | Jackson Pollock | Paul Falkenberg | Willard Maas | Andy Warhol | Ironia | Zinema
- Mugimendu artistikoak:
- Abangoardia | Arte Abstraktua | Espresionismo Abstraktua | Fluxus | Neo-Dada | Pop Artea
- Teknikak:
- Dripping | Ekintza-pintura
- Artelan motak:
- Ikus-entzunezkoa
- Aipatutako artistak:
- Frankenthaler, Helen | Menken, Marie
1909, New York (NY, AEB) – 1970, New York (NY, AEB)
Marie Menken Brooklynen jaio zen, lituaniar immigranteen familia xume batean, eta Estatu Batuetako abangoardiako irudi nagusietakotzat hartua da. Margolaritzako ikasketak egin zituen, eta New Yorkeko Eskolako artista abstraktuen bigarren belaunaldian sailkatutako artista da (Alfred Leslie, Franz Kline eta Helen Frankenthalerrekin batera). 1940ko hamarkadaren amaieran, Betty Parsons eta Tibor de Nagy galeria ospetsuetan erakutsi zituen bere lanak. Willard Maas senarrarekin batera, The Gryphon Group sortu zuen garai bertsuan: zinema-ekoizpen esperimentaleko lehen enpresa izan zen, eta hainbat artista, zinema-zuzendari eta intelektual bildu zituen. Menkenen filmografian, eragin nabarmena izan zuten teoria modernoak, Fluxus taldearen espiritu neodadaistak eta Andy Warholen Pop Arteak —hain zuzen ere, zenbait kolaborazio egin zituen Menkenek Warholekin—; eta haren lanak behatoki aparta dira Bigarren Mundu Gerraren ondorengo lehen urteetan New Yorken gauzatu ziren jarduera artistikoen bilakaera aztertzeko, atzera begira. Menkenek, zeinak ahalegin handiak egin baitzituen mihisearen izaera estatikoa hausteko, aukera ikusi zuen mugimendudun irudiaren bidez pintura-esperientziaren baitako konposizio- eta hedapen-printzipioak dinamizatzeko. Zinemako irudien plastikotasunaz ohartuta, mugimenduaren eta argiaren propietateak ikertu zituen bere filmetan, eta ikusmenaren bat-batekotasuna eta irudien izaera performatiboa uztartzen dituen estetika berezi baten oinarriak finkatu zituen.
Tantak eta zerrendak (Drips and Strips, 1963) obrak denbora errealean filmatutako pintura-esperientzia batera garamatza ideia bisual sinple batetik abiatuta: ekintza-pintura bat (action painting), 16 mm-ko euskarri sentikorrean objektiboki erregistratua. Kameraren objektibo zurrun eta higigaitzaren aurrean, “pintura-zipriztinek grabitatearen eraginarekiko erreakzionatzen dute, eta motiboak eta koloreen konposizioak osatzen dituzte beren kasa”1, azaldu zuen zinemagileak filmari atxikitako ohar batean. Irudiarekiko kezka nahita alboratuta, Menkenek pintura-tanta batzuk proiektatu zituen (dripping) bertikalean jarritako kristal baten gainean, harik eta plano baten gainaldea animatzen duten arte, nahita sakontasunik eman ez zitzaion plano batean. Esperimentazio formaleko marko sinple batetik irteten baita, Hans Namuth eta Paul Falkenbergek beren Jackson Pollock 51 filmean (1951) erakutsitako Estatu Batuetako Espresionismo Abstraktu heroiko haren berrirakurketa kritiko baten ingurumariak zirriborratzen ditu filmak, ironiazko ukituaz, eta esan liteke Menkenek haren ikonografiaren errepikapena eskaintzen duela, baina alderantzizko noranzkoan.
[Itzulpena: Rosetta Testu-Zerbitzuak, SL]