Emakumeak abstrakziogile

katalogoa

Saloua Raouda Choucair

Jessica Gerschultz

1916, Beirut (Libano) – 2017, Beirut (Libano)

Saloua Raouda Choucairrek ikuspegi holistiko batetik —hausnarketa filosofiko eta zientifikoa, irudia, artisautza eta etika soziala biltzen dituen ikuspegi batetik— planteatu zuen beti artista gisa zegokion eginkizuna. Beiruten jaioa, artista libanoar hau familia eruditu eta politikoki konprometitu batean hazi zen. 1934 eta 1936 artean, natura-zientziak ikasi zituen Beiruteko American Junior College for Women eskolan. Gero, 1940ko hamarkadan, Mustafá Farrukh eta Omar Onsi margolariak izan zituen aholkulari. Iraken eta Egipton ibili ondoren, Beiruteko Unibertsitate Amerikarrean lan egin zuen, liburuzain gisa, eta erakusketak eta hitzaldiak antolatu zituen Arabiar Kultur Klubaren zirkulu nazionalistarentzat, 1944 eta 1948 artean. Pintura geometrikoarekin esperimentatzen hasi zenean, Choucair mendebaldearen etengabeko nagusitasun kulturalaren aurka mintzatu zen, eta sorkuntza artistiko arabiarra eta artearen praktikak dakarren bultzada soziala defendatu zuen. Parisen, bere militantzia intelektualean sakontzen jarraitu zuen, arteari datxezkion funtzio sozial eta politikoez konbentzituta. Arte Ederretako Eskolaren eta Fernand Légerren lantegietan jardun zuen 1948 eta 1949 bitartean; berehala, paper garrantzitsua jokatu zuen L’Atelier de l’Art Abstrait ospetsuan, 1950ean, eta testuak idatzi zituen mugimendu horri lotutako hainbat argitalpenetarako. Berarentzat, taldeko gainerako kideentzat bezala, abstrakzioaren praktika “artearen bilaketa da, figurazioaren eskakizunetatik aske eta eguneroko bizitzan erabat txertatuta dagoen bilaketa bat”¹.

Choucairren ustez, artea funtsezkoa da espazio publikorako, espazio pribaturako, pertsona bakoitzaren gaitasunerako eta pertzepziorako. 1951n, Beirutera itzuli zen, artisautza berreskuratzeko eta landa-eremuak garatzeko proiektuen inguruan lan egiteko, beste emakume batzuekin batera, Point IV programaren barruan². Emakumeen gizarte-baldintzak hobetzea funtsezko kezka feminista zuten artista arabiarren artean kokatu zuen erabaki horrek. 1951n, AEBetara bidaiatu zuen, eta buru-belarri murgildu zen artisautza-eskoletan eta abstrakzio europar-estatubatuarrean. Bere artista-ibilbidean zehar, askotariko baliabideak erabili zituen lanerako, eta askotariko objektuak sortu: aiztoak, alfonbrak, altzariak, moda-osagarriak (gerrikoak, poltsak, zapiak), tapizak, paper gainean inprimatutako lanak, eta espazio publikoetarako eskulturak. Zientzian inspiratu zen, mekanika kuantikoan bereziki, eta islamiar teologian eta arkitekturan; baita arabiar idazkeran ere, kontenplazio-jarduerak egiteko edo aipuak ateratzeko orduan. Espiritualtasunaren, zientziaren eta filosofiaren asimilazio hori nabarmena da oso haren sortze-lanaren “forma nobleetan”. Helen Khal artista eta kritikariaren aldetik Libanoko lehen artista abstraktutzat hartua³, Saloua Raouda Choucair bere eskultura modularrengatik eta instalazio optikoengatik egin zen ospetsu batez ere. 2013an, beste nazioarteko aitorpen bat lortu zuen, arabiar herrialde bateko lehen emakumea izan baitzen Londresko Tate Modernen bakarkako erakusketa bat aurkezten.

[Itzulpena: Rosetta Testu-Zerbitzuak, SL]

Oharrak

1. Ikus Choucairren testua, eta Kirsten Scheidek arabieratik ingelesera eginiko itzulpena, hemen: “Toward A Material Modernism: Introduction to S. R. Choucair’s ‘How the Arab Understood Visual Art’”, ARTMargins, 4. zk., 2015, 102–18 eta 119–28. or.
2. AEBek garapen bidean zeuden herrialdeei [gaur egun Hegoalde globaleko herriak deituak] laguntza teknikoa emateko sustatutako programa, 1949-1953 bitartean indarrean egon zena, Harry Trumanen lehendakaritzapean. [J.-F. Cornu itzultzailearen oharra]
3. Helen Khal, The Woman Artist in Lebanon, Beirut, Institute for Women’s Studies in the Arab World, 1987.

PDF-a JAITSI