Edukira zuzenean joan

Emakumeak abstrakziogile

katalogoa

Katarzyna Kobro

Karolina Ziebinska-Lewandowska

Izenburua:
Katarzyna Kobro
Egilea:
Karolina Ziebinska-Lewandowska
Argitalpena:
Bilbo: FMGB Guggenheim Bilbao Museoa eta Editions du Centre Pompidou, 2021
Neurriak:
22,5 x 30
Orrialdeak:
350
ISBN:
978-84-95216-93-9
Lege gordailua:
BI-01621-2021
Erakusketa:
Emakumeak abstrakziogile
Gaiak:
Emakumea artean | Arkitektura | Artea eta espazioa | Artea eta politika | Artea. Teoria | Artearen historia | Ibilbide artistikoa | Esperimentazio artistikoa | Sorkuntza artistikoa | Argia | Forma | Biomorfoa | Geometria | Kolorea | Zuria | Materiala | Mugimendua | Erakusketak | Eskulturagintza | Biluzia | Lankidetza artistikoa | Pinturagintza | a.r. artista-taldea | Abstraction-Création taldea | Blok artista-taldea | Preasens artista-taldea | Moskuko Arte Ederren Akademia | Errusiako Iraultza | Mosku | Polonia | Metal | Antoine Pevsner | Kazimir Malevich | Vladimir Tatlin | Władysław Strzemiński | Charles Sirato | Indarkeria
Mugimendu artistikoak:
Abangoardia | Arte Abstraktua | Arte Figuratiboa
Aipatutako artistak:
Kobro, Katarzyna

1898, Mosku (Errusiako inperioa) – 1951, Łódź (Polonia)

Eskultura modernoan mugarri diren abangoardiako figuren artean, Katarzyna Kobro ezinbesteko izena da gaur egun. 1917an hasi zituen Moskun ikasketak Arte Ederren Akademian, zeina hurrengo urtean Svomas I eta II bihurtu baitziren [Irakaskuntzako lantegi libreak], non irakasten baitzuten Kazimir Malevichek, Vladimir Tatlinek eta Pevsner anaiek. Haren ikaskideetako bat, Vladislav Strzeminski, bere senar eta bikotekide artistiko bihurtuko zen. Bere lehen obretarako, Kobrok barren eta metalezko xaflen gisako material industrialak eta elementu mekanikoak, kristala edo egur margotua erabili zituen. Eskulturarako forma berriei buruzko bere ikerketak hasi zituen, hasieratik abstraktuak izan ziren bere lehen obretan erabiltzeko. 1920tik aurrera artista iraultzaileen erakusketetan parte hartu zuen eta arte berria transmititzeari eman zitzaion Strzeminskirekin batera. Errusiar abangoardiako adar produktibistaren garaipenaren ondoren, bikoteak Polonian bizileku hartzea erabaki zuen, non Kobro poloniar abangoardia artistikoko taldetan inplikatu baitzen, hala nola Blok, Preasens eta gero a.r., bera sortzailekidea zuena; haietariko bakoitzarekin erakusketak egin eta haien aldizkaritan argitaratu zuen.

Haren eskulturak berehala iritsi zuen muturreko xalotasunaren forma. 1921– 22eko bi Eraikuntza eskegiak eskulturek, berreraikitzeen bitartez ezagutu direnak, kontuan zeukaten jadanik espazioa, mugimendua eta proiektatutako itzalaren funtzioa. Oinarri horren gainean teoria bat garatu zuen, arkitektura eta eskultura espazioan integratutako formatzat zeukaten teoriekin elikatua, eta obrari begira dagoenaren mugimendua aintzat hartzen zuena. 1931n atera zen argitara Espazioaren konposizioa: erritmo espazio-tenporalaren kalkulua liburua, Strzeminskirekin batera idatzi zuena. “Sculpture et bloc” (Europa, 2. zk., 1929) eta “Fonctionnalisme” (Forma, 4. zk., 1936) bere testuak gero argitaratu ziren. Gogoeta horien ondorioz egindako obren artean Konposizio espazialak (1925–31) ziren ezagunenak, forma geometriko irekiak, gainazal lauak kurbekin eta hutsuneekin konbinatzen zituztenak, zuriz edo oinarrizko margoekin pintatuak. Europan zehar bidaiatu ezin bazuen ere baliabiderik ez zuelako eta senarra zaindu behar zuelako, gerrako zaurien ondorioz elbarri geratu baitzen, internazional modernoko partaidea zen: Abstraction-Création taldeko kidea zen eta Charles Siratóren Manifestu dimentsionistaren sinatzailea, eta haren obra Poloniatik kanpo erakutsi eta argitaratu zen.

1930eko hamarkadan forma organikoagoetarantz bira egin zuen bere sorkuntzetan, nahiz altzairuzko xaflak erabiltzen jarraitzen zuen, baina tamaina txikiko bere pinturetan ere agertzen ziren. 1936an alaba jaiotzeak eta geroago gerrak ez zioten utzi intentsitate berarekin lan egiten. Bikotearen baitako liskarrek eta Strzeminskirengandik jasaten zuen indarkeriak dibortziora eraman zuten. Gerraren ondoren miseria gorrian murgildurik, ez zituen egin igeltsu figuratibo batzuk baizik, 1920ko hamarkadan egin zituen biluziak gogorarazten zutenak. Minbiziz hil zen 1951n. Haren eskultura gehienak gerra bitartean galdu edo suntsitu ziren.

[Itzulpena: Rosetta Testu-Zerbitzuak, SL]

PDF-a JAITSI