katalogoa
Magdalena Abakanowicz
Jessica Gerschultz
- Izenburua:
- Magdalena Abakanowicz
- Egilea:
- Jessica Gerschultz
- Argitalpena:
- Bilbo: FMGB Guggenheim Bilbao Museoa eta Editions du Centre Pompidou, 2021
- Neurriak:
- 22,5 x 30
- Orrialdeak:
- 350
- ISBN:
- 978-84-95216-93-9
- Lege gordailua:
- BI-01621-2021
- Erakusketa:
- Emakumeak abstrakziogile
- Gaiak:
- Artisautza | Feminitatea | Emakumea artean | Generoa eta sexualitatea | Artea eta espazioa | Artea eta hezkuntza | Artea eta identitatea | Artea eta politika | Artearen historia | Ibilbide artistikoa | Esperimentazio artistikoa | Sorkuntza artistikoa | Forma | Biomorfoa | Geometria | Materiala | Sinbologia | Barne-diseinua | Dekorazio-arteak | Jantziak | Erakusketak | Nazioarteko Tapizgintza Biurtekoa | Emakume Artista Poloniarren Sindikatua | Komunismoa | Zentsura | Polonia | Varsovia | Maria Laszkiewicz | Herri-kultura
- Mugimendu artistikoak:
- Arte Abstraktua | Errealismo sozialista
- Artelan motak:
- Artisautza | Eskultura | Instalazioa
- Aipatutako artistak:
- Abakanowicz, Magdalena | Buić, Jagoda
1930, Falenty (Polonia) – 2017, Varsovia (Polonia)
Magdalena Abakanowicz artistak era askotako dimentsioak erantsi zizkion ehunekin garatzen zuen praktika estetikoari: auto-erreferentzia, artisautza, esplorazio formala eta alderdi kontzeptuala; horretarako, prozesatu eta manufakturatu gabeko materialak baliatzen zituen, eta bitartekoaren hainbat esanahi manipulatu. Polonian jaio zen, eta, 1950etik 1955era, Ehungintza eta Ehun Sorkuntza ikasi zituen Varsoviako Arte Ederren Eskolan; garai hartan, errepresio politikoa jasaten zuten Errealismo Sozialistari men egiten ez zioten artistek. Diseinu-kooperatiba publiko batean aritu zen, Ład izenekoa, eta, horri esker, forma geometrikoekin eta organikoekin esperimentuak egiteko aukera izan zuen. Ehun margotuak, kilim-ak, hormetarako oihal zintzilikariak eta barne-dekoraziorako pieza ehunduak sortu zituen, espazio publikoetan zein pribatuetan erabiltzekoak, eta bere piezak bat etorri ziren artisautza birsortzeko proiektuekin, zeinek agintarien onespena baitzuten. 1960tik aurrera, desizozte bat gertatu zen herrialdeko kultur politikan; nolanahi ere, Abakanowiczen lehen bakarkako erakusketa, Varsovian antolatua, zentsuratu egin zuten, nahiz eta barne-dekoraziorako piezak bakarrik biltzen zituen. Une horretan, beste emakume batzuekin elkartu zen, eta Maria Łaskiewicz-en artistaren ehungailua partekatu zuten. Halaxe hasi zen Emakume Artista Poloniarren Sindikatuaren Lantegi Esperimentala. Konposizio berritzaileak egiten zituztenez, eta ezohiko materialak erabiltzen, Tapizgintzako Nazioarteko Biurtekora gonbidatu zituzten, Lausanara, 1962an: hura zen ehungintzaren arloko esperimentazio-gune moderno nagusia. Abakanowiczek garrantzia handia izan zuen, luzaroan, emakumeak gailentzen diren eremu horretan, eta horrek erakusten du ikusgaitasun handiagoa izan zutela ehungintzako esperimentazioak eta eskultura bigunek: Abakans sortak dira horren adibide.
Obra horietarako, eskuz tindatutako sisala eta kalamu-hariak baliatzen zituen; bestalde, silueta organiko eta lur-itxurakoak ez zituen paretan zintzilikatzen, sabaian baizik, eta, modu horretan, ehungintzaren ikuspegi tradizionalak eraldatu zituen, eta bere ekarpena egin zien Tapizgintza Berrian sortzen ari ziren praktikei. Gainera, obra horiei Abakans izena jarriz eta jantzi bihurtuz, artistak gogora ekarri zituen bere bi ezaugarri: jatorri mongoliarra eta aberastasuna; xehetasun horiek, Polonia komunistan, hausturatzat hartzen ziren. Arte Ederren Eskolako irakasle izan zen, Poznan hirian, 1965etik 1990era bitarte; ondo moldatu zen laguntza-sistema publikoekiko, kultur instituzioekiko eta nazioarteko erakusketa-espazioekiko negoziazioetan; hain zuzen ere, bere lanak aurkeztu zituen zenbait aldiz nazioarteko erakustokietan, Jagoda Buić artista jugoslaviarraren obrekin batera. Material moldagarriak erabiltzen zituen, hala nola sisala, sokak, zaldi-zurdak eta jutea; hala, hainbat alderdi aztertzen zituen: auto-erreferentzia, abstrakzio formalista eta erritualetako jarrerak, bai eta beste gai batzuk ere, esaterako, metamorfosia, zatikatzea, kolektibitatea eta gorputza. Artearen eta artisautzaren arteko hierarkiak zalantzan jarri eta manipulatu zituen Abakanowiczek, zeinak tinko ezarririk baitzeuden diskurtso modernoan; horren eraginez, bere obrek esanahi aldakorrak hartzen dituzte. Ehungintzaren konnotazioetan oinarrituz —feminitatea, herri artea, diseinu funtzionala eta primitibismoa—, instalazio monumentalak eraiki zituen, museoen, eremu publikoen eta kultur arloen bidez irakur daitezkeenak. Nolanahi ere, artistak adierazi zuenez, bere generoak ez zion ekarri abantailarik ez oztoporik, eta artisautzaren eta ehungintzaren eremu feminizatuetatik urrundu zen, hala esanez: “Tapizgintza eta horren dekorazio-funtzioak ez zaizkit sekula iruditu interesgarriak”1. Bere obren elementu eskultorikoetan eta espazioetan zentratu zen, eta era askotako materialak baliatu zituen —ehuna, brontzea edo harriak—; horrela, heroi mitiko bihurtu da Abakanowicz.
[Itzulpena: Rosetta Testu-Zerbitzuak, SL]