Edukira zuzenean joan

Emakumeak abstrakziogile

katalogoa

“Sormenezko Argazkigintza” Texas Woman’s University-n1

Julie Jones

Izenburua:
“Sormenezko Argazkigintza” Texas Woman’s University-n1
Egilea:
Julie Jones
Argitalpena:
Bilbo: FMGB Guggenheim Bilbao Museoa eta Editions du Centre Pompidou, 2021
Neurriak:
22,5 x 30
Orrialdeak:
350
ISBN:
978-84-95216-93-9
Lege gordailua:
BI-01621-2021
Erakusketa:
Emakumeak abstrakziogile
Gaiak:
Emakumea artean | Generoa eta sexualitatea | Argazkigintza | Artea eta espazioa | Artea eta hezkuntza | Artea eta teknologia | Artea eta zientzia | Artea. Teoria | Artearen historia | Eragin artistikoa | Ibilbide artistikoa | Esperimentazio artistikoa | Lan intelektuala | Sorkuntza artistikoa | Sormena | Argia | Bauhaus Eskola | Bauhaus Berria | Los Angeleseko Art Center School | Pratt Institute | Texas Woman´s University | Art Education aldizkaria | New York | György Kepes | László Moholy-Nagy | Mary Marshall | Alison D. Stauver | Dualtasuna | Argi-moduladoreak
Mugimendu artistikoak:
Arte Abstraktua
Teknikak:
Solarizazioa
Aipatutako artistak:
Corpron, Carlotta

1962an, Carlotta M. Corpron argazkilari eta irakasleak “Light as a Creative Medium” artikulua argitaratu zuen Art Education aldizkarian2. Bertan, argazkigintzari buruzko bere ikuspegia emateaz gain, Dentongo Texas Woman’s University-n ematen zuen irakasgaiaren (“sormenezko argazkigintza”) pedagogia azaltzen zuen. Aztertu, modelatu, eraldatu eta islatu beharreko lehengaitzat zeukan berak argia. Argazkigintzaren planteamendu esperimental eta aske baten alde egiten zuen. Haren ustez, argiak bakarrik berma zezakeen emaitzen originaltasuna. Beraz, gai figuratiboak bigarren mailan utzita, abstrakzio formalari eman zion lehentasuna, artikulu hau ilustratzen duten ikasleen argazki-sorkuntzek erakusten duten bezala.

1935ean, Texas Woman’s University-ra iritsi berri, diseinuari, publizitateari eta artearen historiari buruzko eskolak eman zituen. Handik gutxira, argazkigintza-ikastaro bat martxan jartzeko eskatu zion zuzendaritzak. Argazkigintzaren oinarriak menderatzen ez zituenez, 1936ko udan hobekuntza-ikastaro batzuk egin zituen Los Angeleseko Art Center Schoolen.

Woman’s University-k bazituen, XX. mendearen hasieran sortu zenetik, irakaskuntza tekniko eta zientifikoetan erabiliak izateko argazkigintza-tresna batzuk, baina Corpron iritsi arte ez zen ezarri benetan baliabide horren planteamendu pedagogiko eta artistikoa. Unibertsitateko Arte Saileko zuzendari Mary Marshallek erabateko babesa eman zion ikaskuntza-adar berri hori. 1910eko eta 1920ko hamarkadetan, Marshallek arte-ikasketak eginak zituen New Yorken —garai hartako arte-sorkuntzaren erdigunean—, Pratt Instituten eta Columbian. Chicagoko New Bauhaus/Institute of Design zentroan ere ibilia zen, eta han ezagutu zuen László Moholy-Nagy, bertako zuzendaria eta Alemaniako Bauhauseko irakasle izandakoa3.

Woman’s University-ra iritsi zenetik, 1948an joan zen arte, Marshallek Arte Saila modernizatzen laguntzen jardun zuen denbora guztian. Bere eskoletan, arreta gehiago eskaintzen zitzaion “arlo artistikoari eta gizabanakoaren garapenari”, adibidez, teknikari berari baino4. Marshallen zuzendaritzapean, diplomatura-ikasketak eskaini ziren hainbat alorretan: pintura, zeramika, ehun-gaien diseinua, barrualdeko dekorazioa, ilustrazioa, publizitate-diseinua eta argazkigintza5.

Marshallek gogotsu babesten zuen bitarteko horren erabilera. Corpronek gogorarazten duenez “[…] mundu guztiak egin beharko lituzke argazkilaritza-ikastaroak, mundua leku zirraragarri gisa ikusten ikasteko”6. 1968ra arte, Corpronek berak zuzendu zuen ikastaroa, ikerketa-lanak egiten jarraitzeari utzi gabe. Estudioan zein kanpoan ateratzen zituen argazkiak, eta hasieratik bertatik sentiberatasun berezia erakutsi zuen forma abstraktuekiko eta argiaren eta itzalaren arteko aurkakotasun-jokoak sortutako espazio-sentsazioarekiko. Gainera, esposizio anizkoitzarekin, solarizazioarekin, negatiboarekin eta ikuspegi ez-konbentzionalekin esperimentatu zuen.

Moholy-Nagy eta György Kepes ezagutzea erabakigarria izan zen berarentzat (1942ko udan ezagutu zuten lehen, Dentonen argazkigintza-lantegi bat zuzentzera gonbidatu zutenean, eta 1944an bigarrena): ordutik aurrera, fotogramen edo kamerarik gabe egindako argazkien azterketa funtsezkoa bilakatu zen haren eskoletan, lightmodulator edo argi-moduladorearekin egindako esperimentuak bezala: argi-moduladorea kaxa bat da, hainbat puntutan zulatua, eta barruan hainbat objektu izaten dituena, angelu desberdinetatik eta argi-iturri desberdinak erabiliz argazkiak egiteko.

Alison D. Stauverrek Corpronen pedagogiari eskainitako unibertsitate-lan batean adierazten duen bezala, “argazkigintzaren irakaskuntzaren historiako une garrantzitsu eta berezi bat” izan zen hura, lehen aldia zelako “emakumeentzako eskola batean lanean ziharduen emakume argazkilari batek, argazkilaritzaren oinarriak eta teknikak ez ezik, esperimentazioa, abstrakzioa, adierazpen indibiduala eta sormen-aukerak erakusten zizkiela bere ikasleei”7. Eta hori dena herrialdeko zentro artistiko garrantzitsuetatik urrun gertatzeak are balio handiagoa ematen zion gertaerari.

[Itzulpena: Rosetta Testu-Zerbitzuak, SL]

Oharrak

  1. Unibertsitate honek izena hainbat aldiz aldatu duenez, 1957tik daukana hartu dugu guk: Texas Woman’s University.
  2. Carlotta Corpron, “Light as a Creative Medium”, Art Education, 15. libk., 5. zk., 1962ko maiatza, 4–7. or.
  3. Michael Ennis, “Lady on the Edge”, Texas Monthly, 1983ko uztaila, 148. or.
  4. C. Corpron in Recollections, Ten Women of Photography, Margaretta K. Mitchell (ed), erak. kat., New York, International Center of Photography/The Viking Press, 1979 , 49. or.
  5. Ikus Jo Williams, Pioneer Modernism, TWU Women Artists, 1920s-1970s, Denton, Center for the Visual Arts, 2010.
  6. C. Corpron en Recollections, op. cit., 49. or.
  7. Alison D. Stauver, “The Photographic Instruction of Carlotta M. Artist and Teacher”, doktore-tesia, City College of the City University of New York (CUNY), 2014, 2. or. Corpronen irakasle-lanari buruz, ikus halaber Christian John Gerstheimer, Texas Bauhaus: The photographs of Carlotta Corpron, Barbara Maples, Ida Lansky, erak. kat., El Paso (TX), El Paso Museum of Art, 2006.

PDF-a JAITSI