katalogoa
Lynda Benglis
Laure Chauvelot
- Izenburua:
- Lynda Benglis
- Egilea:
- Laure Chauvelot
- Argitalpena:
- Bilbo: FMGB Guggenheim Bilbao Museoa eta Editions du Centre Pompidou, 2021
- Neurriak:
- 22,5 x 30
- Orrialdeak:
- 350
- ISBN:
- 978-84-95216-93-9
- Lege gordailua:
- BI-01621-2021
- Erakusketa:
- Emakumeak abstrakziogile
- Gaiak:
- Emakumea artean | Generoa eta sexualitatea | Artea eta denbora | Artea eta espazioa | Artea eta gizartea | Artea eta umorea | Artearen historia | Eragin artistikoa | Ibilbide artistikoa | Kritika | Sorkuntza artistikoa | Forma | Biomorfoa | Kolorea | Lan-prozesua | Materiala | Erakusketak | Biluzia | Kontsumoa | Newcomb College | Brooklyn Museum | Whitney Museum of American Art | Feminismoa | Life aldizkaria | Publizitatea | New York | Claes Oldenburg | Jackson Pollock | Miriam Schapiro
- Mugimendu artistikoak:
- Arte Abstraktua | Espresionismo Abstraktua | Minimalismoa | Pop Artea | Post-Minimalismoa
- Teknikak:
- Dripping
- Artelan motak:
- Eskultura | Kokapen zehatzerako artea
- Aipatutako artistak:
- Benglis, Linda | Chicago, Judy | Frankenthaler, Helen | Hesse, Eva
1941, Lake Charles (LA, AEB)
Lynda Benglisek New Orleanseko Newcomb Collegen jaso zuen prestakuntza artistikoa, eta arreta berezia jarri zien espresionista abstraktuei. 1964an New Yorkera bidaiatu zen, Brooklyn Museumem ikasketak osatzera. Han ezagutu zuen arte minimalista, zeinaren nabarmenkeriarik eza eta exekuzio industriala deitoratu baitzuen: “Gustatuko litzaidake nire pintura fabrikatzea, pigmentuaren muinarekin berarekin kontaktuan egotea, nire materialak sortzea eta gorputzak gehiago parte har dezan lortzea!”1. 1968az geroztik, kautxua erabili zuen itxura organikoko obren sorreran fisikoki parte hartzeko baliabide gisa. Latex likidoko kolore biziko pigmentuak barreiatu zituen lurrean, arrasto kromatiko luzetan. Haren antzeko sorkuntza-prozesua erabili zuen aurrez Helen Frankenthalerrek, 1952an, trementinarekin diluitu baitzuen pintura eta gero harekin blaitu bere mihiseak. Benglisek sotilki gogorarazi zuen lotura hura 1969an, Odaliska (Hey Hey Frankenthaler) [Odalisque (Hey Hey Frankenthaler)] obran. Umore beraz barre egiten zuen Jackson Pollocken dripping teknikari buruz, espresionista abstraktuen mugimendu gestual “heroikoari” kontrajarriz halako keinu “estatiko” bat: haren eskulturek artistaren keinua atxikitzen dute, espazioan eta denboran.
Inongo esperimentaziotik aske legokeen ordezko material bat bilatzeko irrikak eta obra haien izenburu generikoak —Pintura eroriak (Fallen Paintings)— diskurtso feministarekin lotzen dute Benglis. Keinu dibertigarria egin nahi izan zuen viktoriar garaiko “emakume eroriekin” (fallen women), halako eran non esan bailiteke “pintura erori” horiek galerietako hormetatik jaitsi direla erakusketa-espazioa beste modu batera betetzeko. JAN HARAGIA (EAT MEAT, 1969–74) brontzezko eskultura bat da, 1969az geroztik poliuretano-aparrez egindako serie bateko lehen piezan jatorria duena. Haren izenburuak kontsumora deitzen duen gizarte bati egiten dio erreferentzia, eta gogorarazten du Benglis zein lotuta dagoen Pop Artearekin, zeina baitzegoen une hartantxe indar betean. Claes Oldenburgen (1958) soft sculptures deritzenak gogorarazten dituen eskultura hori, faltsuki biguna, materialaren beraren premiek markatuta dago. Poliuretano-aparra, lurrean isuria, pixkanaka hedatuz doa, bere moldea aurkitu arte modu autonomoan.
Benglisen abstrakzioa, arte minimalistaren zurruntasunari emandako erantzun leun eta gorpuzduna, “posminimalista” gisa sailka liteke. 1969an, Whitney Museum of American Art museoak Anti-Illusion: Procedures/Materials erakusketan parte hartzeko gonbita egin zion. Eva Hesserekin batera, Benglis izan zen erakusketa hartan eta haren katalogoan agertu zen emakume bakarra, baina, azkenik, Benglisek Kontrabandoa (Contraband) obra erretiratzea erabaki zuen, inaugurazioa baino lehen, piezen muntaketari buruzko eztabaida baten ondorioz, ez baitzitzaion berari iruditu muntaketa egokia. Kontrabandoa, erakusketa hartarako berariaz sortua, Whitney Museum of Art bildumaren parte izan zen gerora.
Benglis hedabideen boterearen helmenean jarri zen Life aldizkarian berari buruzko argazki-erreportaje bat argitaratu zelarik 1970ean. “Ez nuen nahi ‘artista emakumezkoen’ sailean sailkatzerik”2, esan zuen, baina salatu egin zituen genero-estereotipoak 1972ko bideoetan, eta harremana izan zuen Judy Chicagorekin eta Miriam Schapirorekin 1973ko udaberrian. Artistak bere erakusketetako bat sustatzeko egin zuen publizitate-iragarkiak sortutako eskandaluak —biluzik agertzen da artista, eguzkitako betaurrekoak jantzita eta kontsoladore bat eskuetan duela3— atzeratu egin zuen, zalantzarik gabe, haren obrarekiko aldeko kritika; gaur egun, dena den, nazioarteko aitortza du.
[Itzulpena: Rosetta Testu-Zerbitzuak, SL]
Oharrak
- Lynda Benglis, hemen aipatua: “Lynda Benglis: Interview with Ned Rifkin”, hemen: Early Work: Lynda Benglis, Joan Brown, Luis Jimenez, Gary Stephan, Lawrence Weiner, erak. kat., New York, The New Museum, 1982, 8. or.
- Ibid., 13. or.
- Lynda Benglisen publizitate-iragarkia, Artforum, 13. lib.,3. zk., 1974ko azaroa.